مدیریت آبیاری و کوددهی نیتروژن در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط آب و هوایی نیمه خشک

برای دستیابی به مدیریت بهینه آبیاری و کوددهی نیتروژن در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط آب و هوایی نیمه خشک آزمایشی در تبریز روی رقم محلی اصفهان با سه فاکتور شامل زمان آبیاری (۹۰، ۱۲۰ و ۱۵۰ میلی متر تبخیر از تشتک) به عنوان عامل اصلی و ترکیب کود نیتروژنه (۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ کیلوگرم اوره در هکتار) و تقسیط کود (۱۰۰% در زمان کاشت؛ ۵۰% در زمان کاشت و ۵۰% در زمان ساقه روی؛ ۲۵% در زمان کاشت، ۵۰% در زمان ساقه روی و ۲۵% در زمان گلدهی) به عنوان عامل فرعی به صورت اسپلیت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سال ۱۳۸۷ اجرا شد. نتایج نشان داد که با تاخیر در زمان آبیاری از ۹۰ به ۱۲۰ میلی متر تبخیر از تشتک تعداد چتر در هر بوته رازیانه ۵/۲۲% افت پیدا کرد. بیشترین عملکرد دانه و درصد اسانس به ترتیب برابر۸۸۰ کیلوگرم در هکتار و ۶۶/۳% به تیمار برخوردار از ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار کود اوره و آبیاری بعد از تبخیر ۹۰ میلی متر آب از تشتک تعلق داشت. کاربرد کود به طور مساوی در مراحل کاشت و ساقه روی موجب افزایش ۱۷ درصدی عملکرد دانه در مقایسه با دو سطح دیگر تقسیط کود شد. درصد اسانس از تقسیط کود اوره تاثیرپذیر نبود. وقتی رازیانه ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه دریافت کرد و بعد از تبخیر ۱۲۰ میلی متر آب از تشتک آبیاری شد، بیشترین عملکرد اسانس (۳۲ لیتر در هکتار) را تولید کرد و میزان این افزایش نسبت به تیمار حائز کمترین عملکرد اسانس ۴۳% بود. بنابراین در کشت رازیانه توصیه می شود که زمان آبیاری را به ۱۲۰ میلی متر تبخیر از تشتک افزایش داده و ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار کود اوره در نسبت های مساوی در دو مرحله کاشت و ساقه روی مصرف گردد.

Keywords:

رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) , آبیاری , تبخیر , تقسیط اوره