امین صالحی - دانشجوی دکتری زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
امیر قلاوند - دانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
فاطمه سفیدکن - استاد، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
احمد اصغرزاده - استادیار، بخش بیولوژی خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران

به منظور ارزیابی تاثیر کودهای زیستی، آلی و زئولیت بر جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم، درصد اسانس و عملکرد اسانس گیاه دارویی بابونه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با دوازده تیمار و سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال زراعی ۱۳۸۷ انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل کود زیستی: باکتریهای ریزوسفری محرک رشد گیاه (Azetobacter، Azospirilium و Pseudomonas) (B) در دو سطح (عدم تلقیح= B۱ و تلقیح با بذر= B۲)، ورمی کمپوست (V) در سه سطح (۰= V۱، ۵= V۲ و ۱۰= V۳ تن در هکتار) و زئولیت (Z) طبیعی کلینپتیلولیت (Clinoptilolite) در دو سطح (۰= Z۱ و ۹= Z۲ تن در هکتار) بودند. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که بیشترین درصد اسانس (۶۸/۰%)، عملکرد اسانس (kg/ha ۵۲/۲)، غلظت نیتروژن (۳۲/۱%)، فسفر (۲۰۷/۰%) و پتاسیم (۰۵/۳%) در تلقیح با کود زیستی بدست آمد. زئولیت تاثیر معنی داری بر تمام صفات یاد شده بجز فسفر داشت. همچنین بیشترین درصد اسانس (۷۳/۰%)، عملکرد اسانس (kg/ha ۲۰/۳)، غلظت نیتروژن (۴۵/۱%)، فسفر (۲۱۹/۰%) و پتاسیم (۰۵/۳%) با کاربرد ۱۰ تن ورمی کمپوست بدست آمد. اثر متقابل مثبت و معنی داری بر روی درصد نیتروژن در اثر کاربرد کود زیستی و ورمی کمپوست بدست آمد. به طوری که بیشترین درصد نیتروژن (۴۸/۱) در تیمار مصرف ۱۰ تن ورمی کمپوست و تلقیح با باکتری (V۳B۲) و کمترین درصد نیتروژن (۱۲/۱) در تیمار (V۱B۱) بدست آمد. مطابق نتایج بدست آمده به نظر می رسد کاربرد تیمار ۱۰ تن ورمی کمپوست، همراه با تلقیح با PGPR و مصرف ۹ تن زئولیت بهترین تیمار در تولید عملکرد اسانس بابونه آلمانی در سیستم کشت ارگانیک باشد.

بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla), کود زیستی, زئولیت, کود آلی, زراعت ارگانیک