نوید معزی - رزیدنت دکترای تخصصی جراحی عمومی دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز
حسین نجف زاده ورزی - استادیار، بخش فارماکولوژی، گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز
سالومه شیرعلی - رزیدنت دکترای تخصصی انگل شناسی دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران

کاهش عوارض ترمیم زخم و افزایش سرعت بهبودی از جنبه های مورد تحقیق علم جراحی می باشد. شناخت داروهای ارزان و موثر که قابل دسترسی باشند، به خصوص فراورده های گیاهی، می تواند ازجمله موارد مشترک در مطالعات مربوط به جراحی و علم فارماکولوژی باشد. از آنجایی که عصاره میوه سنجد (Elaeagnus angustifolia L.) و حنا (Lowsonia intermis L.) در مطالعات قبلی اثر ضد التهابی و ضدعفونی کنندگی داشته اند، بنابراین در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفتند. در چهار گروه از رت های ماده (هر گروه، ۵ سر) که توسط فرمول معمول کتامین/ زایلازین بیهوش شده بودند، توسط تیغ جراحی و در شرایط استریل، برشی به طول ۶ سانت بر روی خط پشتی ایجاد شده و با فواصل ۱ سانتی متری بخیه شد. طول زخم از روز اول تا بهبودی کامل اندازه گیری شد و درصد بهبودی در گروههای مختلف مقایسه شد. عصاره الکلی میوه سنجد و خمیر حنا و کرم سولفادیازین نقره هر یک به میزان نیم گرم در هر روز بر روی طول زخم مالیده شد و یک گروه هم به عنوان شاهد، دارویی دریافت نکردند. میانگین درصد بهبودی در هفته اول برای گروههای شاهد، حنا، سنجد و سولفادیازین نقره به ترتیب ۵۰، ۷۰، ۹۰ و ۹۰ درصد بوده است. بهبودی کامل زخم در تمام طول برش در گروههای شاهد، حنا، سنجد و سولفادیازین نقره به ترتیب پس از ۱۳، ۱۲، ۱۰ و ۸ روز حاصل شد. با توجه به میانگین درصد بهبودی در گروههای مختلف، در هفته اول دوره بهبودی، می توان گفت که عصاره سنجد می تواند با سرعتی معادل سولفادیازین نقره ترمیم زخم را تسریع نماید. در حالی که خمیر حنا در بازه زمانی فوق عملکرد مشابهی را نشان نمی دهد، ولی در طول کل دوره در بهبود زخم نسبتا موثر است.

ترمیم زخم, سنجد, حنا, سولفادیازین نقره, رت