شناسایی ترکیبهای شیمیایی و بررسی اثر ضد میکروبی اسانس بذر زیره (Bunium persicum Boiss.)

برای شناسایی ترکیبهای شیمیایی و بررسی اثر ضد میکروبی، بذرهای زیره (Bunium persicum Boiss.) از رویشگاه طبیعی آن در خرداد ماه ۱۳۸۵ از لاله زار کرمان جمع آوری شد و پس از تمیز کردن بذرها، اسانس گیری با روش تقطیر با آب انجام شد. بازده اسانس بذر زیره سیاه ۲/۴% بود. ترکیبهای موجود در اسانس با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه ای (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده، ۲۶ ترکیب در اسانس زیره  (Bunium persicum) مورد شناسایی قرار گرفت که ۷/۹۹% اسانس را به خود اختصاص دادند. در میان ترکیبهای شناسایی شده به ترتیب ترکیبهای گاما-ترپینن-۷-آل (۹۱/۲۶%)، کومین آلدئید (۳/۲۳%) و گاما-ترپینن (۰/۲۲%) بالاترین مقدار را به خود اختصاص دادند. از سایر ترکیبهای اصلی می توان از پارا-سیمن (۳/۷%)، ۲-کارن-۱۰-آل (۹/۶%) و لیمونن (۸/۴%) را نام برد. برای بررسی اثر ضد میکروبی اسانس بر روی ۹ سوش باکتری نیز با روش Disk diffusion که شامل دو نوع باکتری گرم مثبت (استافیلوکوکوس آرئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس) و هفت نوع باکتری گرم منفی (سودوموناس آئروجینوزا، شیگلا فلکسنری، کلبسیلا پنومونی، سالمونلاتیفی، سراشیا مارسسنس و دو سوش اشرشیاکلی) با اندازه گیری قطر هاله عدم رشد بررسی شد. نتایج نشان داد که اسانس زیره سیاه مورد مطالعه دارای اثر ضد میکروبی قابل توجهی می باشد. با توجه به مقدار بالای ترکیبهای ترپینن و کومین آلدئید موجود در اسانس با خواص ضد میکروبی که دارند، از اسانس Bunium persicum می توان جهت مقابله با میکروبهای بیماری زای خاص استفاده کرد و جایگزین بی ضرر برای آنتی بیوتیک ها پیدا نمود.

Keywords:

Bunium persicum Boiss , اثر ضد میکروبی , اسانس , خواص دارویی , آنالیز شیمیایی