سمیه دهقان کوهستانی - کارشناس ارشد، مرکز بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی کرمان
امین باقی زاده - استادیار، گروه بیوتکنولوژی، مرکز بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی کرمان
غلامعلی رنجبر - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
نادعلی باباییان جلودار - استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. یک گیاه دارویی متعلق به خانواده Apiaceae (جعفری) است که به نام زیره کوهی یا زیره پارسی معروف است. در این تحقیق، تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم زیره استان کرمان با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD مورد ارزیابی قرار گرفت. میوه های زیره پارسی از ۴۳ رویشگاه مختلف در استان کرمان جمع آوری شد. استخراج DNA به روش CTAB تغییر یافته از میوه انجام شد. از ۲۷ آغازگر تصادفی که در واکنش PCR استفاده شد، تعداد ۱۹ آغازگر که نوارهای بهتری تولید کردند، جهت آنالیز انتخاب شدند. از این تعداد آغازگر، ۴۴۶ قطعه چند شکل بدست آمد و امتیاز دهی شد. ماتریس صفر و یک حاصل توسط نرم افزار NTSYS-pc، با استفاده از ضریب تشابه دایس به ماتریس فاصله تبدیل شد و سپس با استفاده از الگوریتم میانگین فاصله (UPGMA) دندروگرام مربوطه رسم شد. بر این اساس ۴۳ جمعیت مورد بررسی در ۷ گروه جایابی شدند. کلاستر حاصله تا حدودی با تنوع جغرافیایی همخوانی داشت. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی با نتایج تجزیه کلاستر تقریبا مشابه بود. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از تکنیک RAPD برای ارزیابی تنوع مولکولی بین این توده ها مناسب می باشد.

Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch, تنوع ژنتیکی, RAPD, ژرم پلاسم, کرمان