سید محمد نبوی - محقق، مرکز تحقیقات علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران
محمدعلی ابراهیم زاده - دانشیار، دانشکده داروسازی ساری و مرکز تحقیقات علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران،
سید فاضل نبوی - محقق، مرکز تحقیقات علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران

Pterocarya fraxinifolia (Lam.) Spach از تیره Juglandaceae به صورت خودرو در استانهای شمالی ایران می روید. به رغم فراوانی، اطلاعات بسیار کمی در خصوص این گیاه گزارش شده است. این تحقیق به منظور بررسی اثر آنتی اکسیدانی این گیاه انجام شد. برای این منظور، برگها و شاخه های این گیاه از منطقه دشت ناز ساری جمع آوری شده و عصاره متانولی آنها استخراج شد. سپس این عصاره ها در آزمونهای گوناگون بکار رفت. نتایج نشان داد که میزان فنل و فلاونوئیدها در برگ به طور قابل ملاحظه ای بیشتر از پوست شاخه است. در آزمون به دام اندازی رادیکالهای آزاد DPPH غلظت مهار ۵۰% در عصاره متانولی برگ ۱۱/۰±۵۹/۱۵ و در پوست شاخه۳۰/۲±۲۴/۱۶۶ میکروگرم بر میلی لیتر بدست آمد. قدرت احیاءکنندگی عصاره های برگ تفاوتی با آسکوربیک اسید نداشت (p>۰.۰۵). اگرچه عصاره ها در آزمون به دام اندازی نیتریک اکساید اثر ضعیفی ا ز خود نشان دادند، اما به طور موثری قابلیت شلات کنندگی آهن را دارا بودند. تمامی عصاره ها فعالیت آنتی اکسیدانی خوبی در تست لینولئیک اسید از خود نشان دادند. اختلاف معنی داری بین فعالیت این عصاره ها وجود نداشته (p>۰.۰۵) و تمامی عصاره ها الگوی مهار پراکسیداسیون مشابه آسکوربیک اسید و آنتی اکسیدان سنتزی BHA از خود نشان دادند. در مجموع، عصاره متانولی این گیاه در تمامی مدلهای مورد مطالعه، سطوح مختلفی از فعالیت آنتی اکسیدانی را از خود نشان دادند. به ویژه، قابلیت احیاءکنندگی آهن III به آهن II را با اهداء الکترون، شلاته کنندگی آهن II و فعالیت ضد پراکسیده شدن چربی را از خود نشان دادند.

Pterocarya fraxinifolia (Lam.) Spach, فعالیت آنتی اکسیدانی, DPPH, شلاته کننده