حسین علی آبادی فراهانی - کارشناس ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان
عباس ارباب - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان
بهلول عباس زاده - کارشناس ارشد، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

به منظور بررسی تاثیر سوپر فسفات تریپل، تنش کم آبی و کود بیولوژیک Glomus hoi برتعدادی از صفات کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.)، این تحقیق در سال ۱۳۸۵ انجام گرفت. آزمایش مزرعه ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با ۴ تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی، شامل مقادیر صفر، ۱۶ و ۳۲ کیلوگرم در هکتار P۲O۵ (سوپر فسفات تریپل)، دو سطح دور آبیاری که آبیاری بعد از ۳۰ میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر (شرایط بدون تنش) و آبیاری بعد از ۶۰ میلی متر تبخیر (شرایط تنش خشکی) و کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزا (Glomus hoi) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تنش خشکی بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد ریشه، درصد اسانس سرشاخه گلدار، طول و قطر ریشه در سطح ۱ درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار و عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد و قطر ریشه در شرایط بدون تنش و بیشترین درصد اسانس سرشاخه گلدار و طول ریشه در شرایط تنش بدست آمدند. همچنین اثر فسفر بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد ریشه، درصد اسانس سرشاخه گلدار و طول ریشه در سطح ۱ درصد معنی دار و بر قطر ریشه معنی دار نبود. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار و عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد ریشه و طول ریشه از کاربرد ۷۰ کیلوگرم فسفر در هکتار و بیشترین درصد اسانس سرشاخه گلدار از کاربرد ۳۵ کیلوگرم فسفر در هکتار بدست آمد. اثر میکوریزا بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد اسانس سرشاخه گلدار و عملکرد ریشه در سطح ۱ درصد، بر طول ریشه در سطح ۵ درصد و بر قطر ریشه و درصد اسانس سرشاخه گلدار معنی دار نبود. بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد و طول ریشه از کاربرد قارچ میکوریزا بدست آمدند. نتایج نشان داد که قارچ میکوریزا صفات کمی و کیفی گشنیز را افزایش داد و از طرفی موجب کاهش مصرف فسفر گردید.

سوپر فسفات تریپل, تنش کم آبی, Glomus hoi, صفات کمی و کیفی, Coriandrum sativum L