محمدکاظم غریب ناصری - دانشیار گروه فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
سمیه هندالی - کارشناس رشته زیست شناسی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
هیام حسینی - کارشناس رشته زیست شناسی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز

عروسک پشت پرده یا L.Physalis alkekengi گیاهی علفی از خانواده سیب زمینی (Solanaceae) است که در اروپا و آسیا (از جمله ایران و ژاپن) می روید. میوه رسیده قرمز رنگ آن خوراکی و سرشار از ویتامین C با خاصیت مدر و ملین بوده و عصاره آبی میوه آن آنتاگونیست استروژن است. در این تحقیق اثرات عصاره آبی الکلی برگ آن بر فعالیت حرکتی ایلئوم موش سفید بزرگ مورد بررسی قرار گرفت. عصاره پودر برگ با الکل ۷۰% به مدت ۷۲ ساعت به روش خیساندن تهیه شد. قطعه انتهایی ایلئوم موش سفید بزرگ نر (Wistar) جدا شد و انقباضهای آن در حمام بافت حاوی تایرود (ºC۳۷) تحت ۱ گرم کشش به روش ایزوتونیک ثبت گردید. نتایج نشان داد که غلظتهای تجمعی عصاره (۲۵/۰، ۵/۰، ۱ و mg/ml ۲) انقباضهای ناشی از کلرورپتاسیم (mM۶۰) و کارباکول (μM۱۰) را بصورت وابسته به غلظت کاهش داد (۰۰۰۱/۰P<). عملکرد عصاره در غلظت mg/ml ۱ پس از اینکوبه کردن بافت با پروپرانولول (μM۱) کاهش یافت (۰۱/۰P<)، ولی اینکوبه کردن بافت با نالوکسون (μM۱) و L-NAME (μM۱۰۰) تاثیر مهاری عصاره را کاهش نداد. عصاره (۵/۰ تا mg/ml۲) انقباضات ایلئوم ناشی از غلظتهای تجمعی کلرورکلسیم را در محلول تایرود بدون کلسیم با پتاسیم زیاد (mM۶۰) بصورت وابسته به غلظت کاهش داد (۰۵/۰P< تا ۰۱/۰P<). بر اساس یافته های این تحقیق می توان نتیجه گیری نمود که بخشی از عملکرد ضد انقباضی عصاره آبی الکلی برگ عروسک پشت پرده با دخالت گیرنده های بتا- آدرنرژیک و عمدتا با دخالت کانالهای کلسیم رخ می دهد. ضمنا رسپتورهای اوپیوئیدی و سنتز نیتریک اکساید در عملکرد عصاره دخالت ندارند.

Physalis alkerkemgi L, ایلئوم, اثر ضد انقباضی, موش سفید بزرگ