محمدرضا اردکانی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
بهلول عباس زاده - کارشناس ارشد موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
ابراهیم شریفی عاشورآبادی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
محمدحسین لباسچی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
فرزاد پاک نژاد - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

تاثیر تنش خشکی بر ویژگیهای کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L)، در سال ۱۳۸۵ در شرایط مزرعه در شهرستان کرج مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت بلوکهای کامل تصادفی با ۴ تکرار با منظور نمودن تیمارهای ۱T (بدون تنش)، ۲ T(۸۰% ظرفیت زراعی)، ۳T (۶۰% ظرفیت زراعی)، ۴T (۴۰% ظرفیت زراعی) و ۵T (۲۰% ظرفیت زراعی) اجرا گردید. تاثیر تنش خشکی بر عمکرد اندام هوایی، عملکرد و بازده اسانس، عملکرد برگ و ساقه، ارتفاع، تعداد پنجه، طول و عرض برگ، قطر ساقه و طول میانگره در سطح یک درصد معنی دار بود. تاثیر تنش خشکی بر تعداد ساقه جانبی بی تاثیر بود. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بیشترین عملکرد اندام هوایی خشک در تیمار ۱ T(بدون تنش) با میانگین ۶۴۶۹ کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین عملکرد اسانس با ۹۷۰/۱۲ کیلوگرم در هکتار و بالاترین درصد اسانس با میانگین ۳۰۱۲/۰ درصد را به ترتیب در تیمارهای ۳T (۶۰% ظرفیت زراعی) و ۵T (۲۰% ظرفیت زراعی) حاصل گردید. بالاترین ارتفاع، طول و عرض برگ به ترتیب با میانگین ۳۲/۶۵، ۲۷۵/۶ و ۵۸۰/۴ سانتیمتر مربوط به تیمار ۱ T(بدون تنش) بود. بیشترین قطر ساقه در تیمار ۵T (۲۰% ظرفیت زراعی) مشاهده گردید. نتایج این بررسی نشان داد که به منظور تولید اسانس از گیاه بادرنجبویه می توان از تنش متوسط (۶۰% ظرفیت زراعی) استفاده کرد.

بادرنجبویه, تنش خشکی, ظرفیت زراعی, اسانس