بررسی ترکیبهای شیمیایی و اثرات ضد میکروبی اسانس گیاهان Nepeta fissa C. A. Mey. و Salvia chloroleuca Rech. f. & Aell.

جنس مریم گلی (Salvia) از خانواده نعناعیان (Labiatae) شامل بیش از ۷۰۰ گونه است. در ایران ۵۸ گونه از آن وجود داردکه نمونه مورد نظر از کیلومتر ۱۸ جاده کرج جمع آوری شده است. جنس نپتا (Nepeta) نیز ازخانواده نعناعیان وگیاهی معطر و بومی ایران است که تقریبا در تمام نقاط ایران رویش دارد که در این تحقیق گونه مورد نظر از کیلومتر ۴ جاده آبعلی جمع آوری شده است. این دو گیاه به لحاظ  وجود ترکیبهای دارویی و اسانسهای معطر اهمیت خاصی دارند. در این تحقیق ابتدا از قسمتهای هوایی گیاهان خشک شده به روش تقطیر با آب اسانس تهیه شده و ترکیبهای  موجود در آن توسط دستگاههای GC و GC/MS مورد شناسایی قرار گرفته است.  گیاه S. choroleuca شامل ۱۲ ترکیب بوده که ترکیبهای بتا-کاریوفیلن (۳۷%) و جرماکرنD (۳۷.۴%) و بی سیکلو جرماکرن (۷.۱%) بالاترین درصد اسانس را به خود اختصاص داده اند.  اسانس N. fissa شامل ۴۲ ترکیب مختلف بوده است که از میان این ترکیبهای بتا-کاریوفیلن (۱۷.۴%) و کاریوفیلن اکسید (۱۲.۳%) و والنسن (۶.۶%) و بتا-پنین (۶.۰%) ترکیبهای عمده اسانس بوده اند. سپس اثرات ضد میکروبی اسانسها به وسیله دیسکهای کاغذی مخصوص به محیط کشت باکتری انتقال یافته وپس از مدت معمول اندازه گیری هاله عدم رشد میزان اثر اسانس را نشان داد. در این آزمایشها دو باکتری گرم مثبت باسیلوس سابتیلیس و استافیلوکوکوس اورئوس و دو باکتری گرم منفی  سودوموناس آئروجینوزا و اشرشیا کلی مورد استفاده قرار گرفته اند. اثر ضد میکروبی گیاه S. chlorolouca از رشد باکتریهای E. coli و S. aureus  جلوگیری می کند واثر قابل توجهی بر باکتریهای مورد بررسی دارد. اسانس N. fissa  بر رشد باکتری S. aureus تاثیر داشته است.

Keywords:

Nepete fissa , Salvia chloroleuca , اسانس , اثرضد میکروبی