کاهش تلفات نشت آب در استخرهای ذخیره با پوشش های ژئوممبران

در بخش کشاورزی مقدار زیادی آب از طریق کانال های انتقال و استخرهای ذخیره از طریق نشت هدر می رود. پوشش کانال ها و استخرهای ذخیره آب، نقش مهمی در جلوگیری از هدر رفت آب دارند. در سال های اخیر استفاده از پوشش های ژئوممبران در استخرهای ذخیره آب استان سمنان رایج شده است. این پژوهش به منظور مقایسه مقدار نشت آب از پوشش های ژئوممبران و سنگ و ملات ماسه سیمان (با رویه سیمانی)، به صورت میدانی در شرق استان سمنان انجام شد. پس از جمع آوری اطلاعات لازم در مورد پروژه های اجراشده در منطقه، تعدادی از آن ها برای ارزیابی انتخاب شدند. برای اندازه گیری مقدار نشت از بدنه ها و کف استخرها از روش حوضچه ای و لوله های مرتبط استفاده شد. بر اساس نتایج نشت آب در استخرها با پوشش ژئوممبران از ۵/۴ تا ۴۶ و به طور متوسط ۲۵ میلی متر در مترمربع در روز (۰۲۵/۰ مترمکعب در مترمربع در روز) می باشد. در استخرهای با پوشش سنگ و ملات و رویه سیمان، مقدار نشت آب از ۵/۷۴ تا ۸۴ و به طور متوسط ۸۰ میلی متر در مترمربع در روز تعیین شد؛ یعنی میانگین نشت آب در پوشش های ژئوممبران تقریبا یک سوم تلفات در پوشش های سنگ و ملات با رویه سیمانی می باشد. بازدیدهای میدانی نشان داد، استخرهایی که پوشش ژئوممبران در آن ها باکیفیت خوب اجراشده است، مقدار نشت بسیار کمتری داشته (۲۰ درصد میانگین) و نشت زیاد آب بیشتر در پروژه هایی است که توسط پیمانکاران کم تجربه اجرا گردیده و منجر به نشت زیاد آب از محل اتصال لایه ها گردیده است. همچنین نتایج بررسی ها بیانگر این است که مدت زمان اجرای پوشش ژئوممبران در حدود ۲۵ درصد زمان اجرای پوشش سنگ و ملات می باشد. نتایج این پژوهش در کل برتری پوشش های ژئوممبران را نسبت به پوشش سنگ و ملات با رویه سیمان نشان داد. بر اساس بررسی های انجام شده و نظر کارفرما یا بهره برداران، پیمانکاران و ناظرین پروژه ها، دلایل اصلی استقبال از پوشش های ژئوممبران افزایش سرعت کار، کاهش مدت زمان اجرای پروژه، هزینه های کمتر، دوام بیشتر و آب بندی بسیار خوب آن ها می باشد.

Keywords:

ارزیابی , استخرهای ذخیره آب , پوشش ژئوممبران , پوشش سنگ و ملات , تلفات نشت آب