سارا عباسی - دانشجوی دکتری محیط زیست. دانشکده محیط زیست و انرژی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. ایران.
سید محسن حسینی - استاد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس. ایران. (مسوول مکاتبات)
نعمت اله خراسانی - استاد گروه محیط زیست دانشگاه تهران و دانشگاه علوم و تحقیقات
عبدلرضا کرباسی - دانشیار گروه محیط زیست. دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران.

زمینه و هدف: در مطالعه حاضر ویژگی ذرات ترسیب شده بر سطح برگ درختان گونه های چنار (Platanus orientalis)، نارون (Ulmus carpinifolia)، اقاقیا (Robinia pseudacasia)، توت (Morus alba) و زبان گنجشک (Fraxinus excelsior) در حاشیه یکی از خیابان های پرتردد در تهران(محدوده میدان آزادی)با استفاده از تصاویر میکروسکوپ الکترونی و آشکارساز آنالیز عنصری (SEM-EDX) بررسی شد و قابلیت برگ گونه های درختی مختلف برای ترسیب ذرات مقایسه شد. روش بررسی : از هر گونه درختی یک پایه انتخاب شد. پایه های درختی سالم و در کنار یکدیگر در حاشیه یک خیابان پرترافیک قرار داشت. تاج پوشش درختان از یکیدیگر جدا بود. برگ های سالم از ارتفاع۲ الی۵/۲ متری از سطح زمین از بیرونی ترین قسمت تاج پوشش درختان در سمت خیابان چیده شد. برای تصویربرداری با میکروسکوپ الکترونی از سطوح برگ ها، نمونه ها در آزمایشگاه آماده سازی شد. بیش از ۵۰ ذره با آنالیز آشکارساز عنصری بررسی شد. درصد جرمی عناصر هر ذره ثبت شد. قطر معادل برای هر ذره ای که توسطSEM-EDXتصویر آن تهیه شده بود، در نرم افزارImageJ  به صورت دستی اندازه گیری شد. از برگ ها با استفاده از اسکنر تصویر با فرمتJpg تهیه و با نرم افزارImagej  مساحت برگ ها تعیین شد. وزن ذرات ترسیب شده بر برگ هر درخت نیز توزین شد. یافته ها : ۲۱عنصر در ذرات شناسایی شد. بیش از ۵۰ ذره آنالیز شد. عناصر کربن، اکسیژن، آهن، سیلیس بیش ترین درصد جرمی و عناصر کربن، کلسیم، سیلیس، اکسیژن، آهن و پتاسیم بیشترین درصد حضور در ذرات را داشتند. ذرات با قطر کمتر از ۵/۲میکرومتر فراوان ترین ذرات بودند. ذرات فلزی با قطر بین۵/۲تا۱۰ میکرومتر فراوان ترین ذرات فلزی بودند. قطر ذرات به ترتیب در چنار، توت، زبان گنجشک، اقاقیا، نارون بیش تر بود ولی مقایسه میانگین آماری قطرذرات ترسیب شده بر برگ درختان تفاوت آماری نشان نداد. این عدم تفاوت آماری ابعاد ذرات ترسیب شده بر برگ ها به دلیل یکسان بودن موقعیت قرارگیری پایه های درختان نسبت به منبع انتشار ذرات و مشابه بودن منابع انتشار ذرات است. بیش ترین میزان ذرات ترسیب شده روی سطح برگ به ترتیب در چنار، نارون، زبان گنجشک، اقاقیا و توت بود. بحث و نتیجه گیری : مساحت برگ، وجود کرک، زبری سطح برگ، وجود موم، وجود رگبرگ، شکل برگ نقش موثری در تغییرات ویژگی های ذرات انباشت شده بر سطح برگ درختان دارند.

ذرات معلق هوا, آنالیز ذرات منفرد, میکروسکوپ الکترونی روبشی, طیف سنجی پراش انرژی پرتو ایکس, مرفولوژی برگ