محمد رضا خزائی - استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشگاه پیام نور، ایران. (مسوول مکاتبات)
حدیث خزائی - دانشکده فنی مهندسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
بهرام ثقفیان - استاد، دانشکده فنی مهندسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

زمینه و هدف: یکی از آثار مهم تغییر اقلیم، تغییر رژیم بارش­های حدی در آینده است که پیش­بینی آن برای اتخاذ تدابیر مقابله با آثار زیانبار تغییر اقلیم ضروری است. در این مقاله اثر تغییراقلیم بر بارش­های روزانه حداکثر سالانه در مناطق خشک ایران ارزیابی شده است. روش بررسی: سناریوهای آینده توسط مدل NSRP ریزمقیاس شد. سری­های طولانی مدت بارش روزانه برای اقلیم فعلی و سناریوهای آینده تولید شد و با مقایسه توزیع فراوانی بارش­های حدی روزانه دوره تاریخی و سناریوهای آینده، اثر تغییر اقلیم بر بارش­های حدی در مناطق خشک ایران ارزیابی شد. روش ریزمقیاس­نمایی به گونه­ای است که دامنه وسیعی از ویژگی­های سناریوهای بزرگ­مقیاس به سناریوهای ریزمقیاس شده منتقل شده است. ایستگاه­های مورد مطالعه، ایستگاه­های سینوپتیک بم، زاهدان، مهرآباد تهران و یزد به عنوان نمایندگان مناطق خشک ایران انتخاب گردید. یافته ها: نتایج اعتبارسنجی نشان داد عملکرد روش مورد استفاده برای شبیه­سازی سری بارش روزانه و توزیع بارش­های حدی مناسب است. در اغلب ایستگاه­ها و تحت سناریوهای مختلف انتشار، شدت بارش­های حدی روزانه در آینده افزایش خواهد یافت. این در حالی است که بارش سالانه در آینده کاهش می­یابد. به عنوان نمونه در یزد انتظار می­رود بارش­های حدی ۵۰ ساله بین ۱۴ تا ۵۸ درصد افزایش یابد، اما تغییر میانگین بارش سالانه بین ۳% افزایش تا ۲۰% کاهش باشد.  بحث و نتیجه گیری: این نتایج بیانگر افزایش وخامت شرایط بارش در مناطق خشک ایران در آینده است. لذا انجام مطالعات وسیع­تر و در نظر گرفتن اقدامات پیش­گیرانه برای کاهش خسارات تغییر اقلیم آینده دراین مناطق ضروری است.

بارش, تغییر اقلیم, بارش حدی, خشک, ریزمقیاس نمایی