مکان یابی اولیه سدهای زیر زمینی با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS و GIS در بخش شرقی حوزه رودخانه گرگان رود
Publish place: Environmental Science and Technology، Vol: 22، Issue: 7
Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 229
This Paper With 15 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ESTJ-22-7_028
تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1400
Abstract:
زمینه و هدف:سدهای زیر زمینی سازههایی هستند که توانایی مسدود کردن آب زیر قشری، نگهداری آب در سفرههای محلی و یا منحرف کردن آب به سفرههای مجاور، بالا بردن تراز آب زیر زمینی، ذخیره کردن و در دسترس قرار دادن آب زیر زمینی را دارا میباشند.با در نظر گرفتن منافع محیطزیست و اجتماعی- اقتصادی سدهای زیرزمینی، مکانیابی مناسب اولین قدم در احداث این سدهای میباشد. روشهای اصولی و جدید به منظور مکانیابی صحیح، خطرات مرتبط با مکانیابی نامناسب و ساخت سدهای زیرزمینی را کاهش میدهد. بدین منظور در این تحقیق از طریق استفاده از روشهای تصمیمگیری چند شاخصه در کنار قابلیتهای بالای نرم افزار ArcGIS مکانیابی مناسب سدهای زیر زمینی در بخش شرقی حوزه آبخیز گرگانرود استان گلستان انجام شده است. روش بررسی: معیارهای شیب، شبکه آبراهه، زمین شناسی، توپوگرافی، کاربری اراضی، گسل، بافت خاک و موقعیتروستا در نظر گرفته شده است. به منظور وزندهی معیارها، از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. در ادامه به منظور تلفیق نقشههای معیار و مکانیابی مناسب سدهای زیر زمینی از تکنیکTOPSIS استفاده شده است. یافتهها: نتایج به دست آمده در مرحله وزندهی معیارها نشان داد، نرخ سازگاری مقایسات ۰۳/۰ است که این رقم تایید کننده صحت وزندهی انجام شده بود. دو معیار شیب و موقعیت روستا به ترتیب دارای بیشترین و کمترین تاثیر روی مکانیابی سد زیرزمینی تشخیص داده شده است. نتایج نشان داد منطقه مورد مطالعه به چهار بخش خیلی مناسب، مناسب، تا حدودی نامناسب و نامناسب برای احداث سد زیرزمینی طبقهبندی شده است. بیشترین سطح منطقه را طبقه نامناسب(۷/۷۶ درصد) و کمترین سطح منطقه را طبقه خیلیمناسب(۱/۲ درصد) به خود اختصاص داده است. بحث و نتیجه گیری:با توجه به نتایج تحقیق میتوان گفت، در مکانیابی مناسب برای احداث سد زیرزمینی در بخش شرقی حوزه آبخیز گرگانرود استان گلستان، با وجود وابستگیهای مکانی میان نقشههای معیار و اینکه نمیتوان نقشههای معیار را مستقل از یکدیگر در نظر گرفت، استفاده از تکنیک TOPSIS میتوان به عنوان یک روش مناسب در تلفیق معیارها معرفی شود. همچنین معیارهای شیب و زمین شناسی به عنوان مهمترین معیار برای مکانیابی سد زیرزمینی معرفی شدند. لازم به ذکر است با توجه به تواناییهای بالای تکنیک TOPSISوGIS در مکانیابی مناسب سدهای زیرزمینی، هرچه قدر نظرات کارشناسی دقیقتر و دادهها و اطلاعات به روزتر باشند، استفاده از این فنون و ابزار با نتایج بهتری همراه است.
Keywords:
Authors
محمدرضا دهمرده قلعه نو
استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران. (مسوول مکاتبات)
قاسم میرزایی
عضو هیات علمی، دانشکده کشاورزی مشکین شهر، دانشگاه محقق اردبیلی، ایران.
احسان الوندی
دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :