بررسی دانش و عوامل موثر بر رفتار محیط زیستی گردشگران شمال کشور (مطالعه موردی: استان های زنجان و گلستان)

مقدمه و هدف: امروزه هدف نهایی حفاظت از محیط زیست در پیوند با محیط اجتماعی، افزایش آگاهی های محیط زیستی در سطح جامعه و تقویت فرهنگ محیط زیستی در بخش های مختلف اجرایی است. در این مقاله به بررسی میزان دانش محیط زیستی جامعه گردش­گران ایرانی و عوامل موثر بر رفتار محیط زیستی­ آن­ها و بررسی دیدگاه مردم نسبت به توسعه پایدار در سطح کشور ایران پرداخته شده است. روش بررسی: جامعه آماری این تحقیق گردش­گران مناطق شمالی کشور در استان های زنجان و گلستان بوده است. بدین­منظور یک­هزار پرسش­نامه به روش مصاحبه و به­صورت تصادفی از میان گردش­گران در چند نقطه توریست­پذیر واقع در محدوده مورد مطالعه توزیع، تکمیل و جمع­آوری گردید. پس از تکمیل پرسش­نامه­ها، داده ها طبقه بندی و در جداول فراوانی های چندبعدی خلاصه گردید و به کمک تجزیه وتحلیل روش­های آماری توصیفی و تحلیلی هم­چون تحلیل واریانس(ANOVA)، دانکن(Duncan) و مان­ویتنی(Mann _Whitney) روابط و تفاوت فی مابین متغیرهای محیط زیستی موثر بر میزان آگاهی های فردی مشخص گردید. در تحلیل داده­های بدست آمده از نرم افزارهای اس پی اس اس (SPSS) و اکسل(Excel)  استفاده شد. یافته­ها: یافته­های پژوهش حاکی از وجود مجموعه ای از فاکتورهای مختلفی است که در میزان آگاهی های محیط زیستی افراد جامعه تاثیرگذار می باشند، ازجمله می توان به  فاکتورهای سطح سواد، طول دوران تحصیل و سن اشاره نمود. هم­چنین بین فاکتورهایی چون جنس، وضیعت­تاهل و سطح درآمد و نوع اشتغال رابطه معناداری مشاهده نشد. بحث و نتیجه­گیری: شناسایی و ارزیابی فاکتورهای موثر در افزایش میزان دانش فردی به ویژه در مسایل و مشکلات محیط زیستی در سطح کشور، برنامه ریزی صحیح و تلاش فراگیر، حفظ و ارتقا محیط زیست کشور را همراه با افزایش مشارکت های افراد جامعه تضمین می نماید.

Keywords:

آگاهی محیط زیستی , رفتار محیط زیستی , توسعه پایدار , آمار توصیفی وتحلیلی , ایران