بهروز سبحانی - استاد گروه جغرافیای طبیعی، اقلیم شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران (مسوول مکاتبات)
وحید صفریان زنگیر - دانشجوی دکتری گروه جغرافیایی طبیعی، اقلیم شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
بتول طباطبائی - دانش آموخته، کارشناسی ارشد، گروه جغرافیایی طبیعی، اقلیم شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

زمینه و هدف: در حال حاضر، کشاورزی یکی از مهم­ترین بخش­های اقتصادی کشور به شمار می­آید تا جایی که می­توان گفت رشد اقتصادی کشور بدون رشد کشاورزی امکان­پذیر نیست. هر محصول کشاورزی شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می­طلبد، این تحقیق به منظور ارزیابی قابلیت­های محیطی استان آذربایجان شرقی برای کاشت چغندرقند با استفاده از(ArcGis) انجام شد. روش بررسی: داده­های مورد مطالعه در این تحقیق عبارتند از: بارندگی سالانه، بارندگی طول دوره رشد(مه تا اکتبر)، دمای سالانه، دمای  طول دوره رشد، تبخیر، رطوبت نسبی، طول روز، روز بدون یخ­بندان، ارتفاع، شیب، جهت و عمق خاک، با بهره­گیری از نیاز رویشی(شرایط اقلیمی مطلوب) چغندرقند، لایه­های اطلاعاتی تولید و هر سری از داده ها ارزش­گذاری و طبقه بندی و  با روش هم پوشانی در محیط GIS با هم ترکیب شدند. یافته ها:نتایج نشان داد که ارزیابی قابلیت  محیطی کاشت چغندر قند در استان آذربایجان شرقی نقش داشته و از بین عوامل و عناصر اقلیمی نامبرده عامل بارش نقش مهمی ایفا می­کند. لازم به ذکر است که در روش هم­پوشانی عامل دما و بارش بیش­ترین نقش را  ایفا می­کنند البته تاثیر بارش به مراتب بالاتر است. بحث و نتیجه گیری: نتایج نهایی نشان­دهنده این واقعیت هستند که عناصر و عوامل اقلیمی به­صورت توام در فرآیند ارزیابی               قابلیت­های محیطی کاشت چغندرقند نقش موثری ایفا می­نمایند. سهم هر کدام از عناصر و عوامل اقلیمی در طول دوره رشد گیاه زراعی مورد مطالعه یکسان نمی­باشد. از طریق انطباق لایه­های موثر در فرایند کاشت چغندرقند در محیط GIS، امکان شناسایی مناطق مناسب برای کاشت این گیاه زراعی وجود دارد.

چغندر قند, آب و هوا, ارزیابی چند معیاره, استان آذربایجان شرقی