تاثیر عوامل فیزیوگرافی بر تراکم، تاج پوشش و تولید گونه دارویی Ferula orientalis (مطالعه موردی: دره شهدای ارومیه)

زمینه و هدف: پوشش گیاهی اصلی­ترین جزء همه اکوسیستم­های طبیعی از­ جمله مراتع است که گسترش آن ها تا حدود زیادی تحت کنترل عوامل محیطی بوده و عوامل اکولوژیکی همچون اقلیمی، خاکی، پستی و بلندی و زیستی در حضور و خصوصیات آن­ها موثر می باشند. این پژوهش به منظور ارزیابی اثر عوامل فیزیوگرافی بر تراکم، تاج پوشش و تولید گونه دارویی Ferula orientalis در دره شهدای ارومیه انجام یافته است. روش بررسی: با توجه به وضعیت موجود در منطقه، سه طبقه ارتفاعی و سه طبقه جهت و هفت طبقه شیب انتخاب شد. همچنین در منطقه مورد مطالعه ۸ سایت تعیین گردید که در هر سایت ۳ ترانسکت به­طول ۱۰۰ متر به صورت سیستماتیک- تصادفی و در امتداد هر ترانسکت ۵ پلات برداشت و پارامترهای مدنظر ثبت شد. برای بررسی اختلاف پارامترهای مورد مطالعه با عوامل فیزیوگرافی از تجزیه واریانس و برای مقایسه میانگین صفات از روش آزمون چند­ دامنه­ای دانکن استفاده شد. یافته­ها: بیشترین تراکم گونه مورد مطالعه در طبقه ارتفاعی ۲۳۰۰-۱۷۰۰ متری با ۷۵۰۰ پایه در هکتار مشاهده شد. همچنین بیشترین سطح گسترش گونه مربوط به طبقه شیب بیش از ۷۰ % با مساحت ۹۷ هکتار بوده و بیشترین سطح در مورد جهت جغرافیایی نیز متعلق به جهت شرقی با ۳/۱۴۸ هکتار می­باشد. نتیجه­گیری: با توجه به نتایج به­دست آمده از این مطالعه و با فرض این­که سایر عوامل محیطی موثر بر پارامترهای پوشش گیاهی یکسان باشند، می­توان گفت که سه عامل ارتفاع، جهت و شیب بر تراکم، تاج پوشش و تولید گونه  F. orientalisبه­طور معنی­داری موثر بوده­اند. به­طورکلی بیشترین میزان تراکم، تاج پوشش و تولید در طبقه ارتفاعی ۲۳۰۰-۱۷۰۰ متر و در شیب بالاتر از ۷۰ % و در جهت شرقی بوده است.

Keywords:

عوامل فیزیوگرافی , پوشش گیاهی , گیاه دارویی , Ferula orientalis