امین پناه - دانش آموخته مهندسی منابع طبیعی - جنگلداری، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
عبدالعلی کرمشاهی - دانشیار دانشگاه ایلام، گروه علوم جنگل، دانشکده کشاورزی، ایلام، ایران. (مسئول مکاتبات)
جواد میرزایی - دانشیار دانشگاه ایلام، گروه علوم جنگل، دانشکده کشاورزی، ایلام، ایران.

زمینه و هدف: امروزه آلودگی هوا، آب و خاک به واسطه فعالیت واحدهای صنعتی امری ثابت­شده است. صنایع سیمان یکی از مهمترین آلاینده­­های محیطی است که اثرات زیست­محیطی نامطلوبی بر محیط اطرافش می­گذارد. این تحقیق با هدف تعیین تاثیر جنگل­کاری بر میزان ترسیب کادمیوم، روی، سرب و منگنز بر خاک هفت ­توده جنگل­کاری­شده اطراف کارخانه­سیمان ایلام انجام­گرفته است. روش بررسی: در هر توده، پلات­هایی به ابعاد ۱۰×۱۰ متر تصادفی سیستماتیک پیاده­ شد. نمونه­برداری از اعماق ۱۰-۰ و ۲۰-۱۰ سانتی­متری خاک توده­ها انجام­ یافت. همچنین عناصر­سنگین موجود در نمونه­های­خاک و نمونه­های الکتروفیلتر نیز اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج نشان­داد میزان ترسیب­ کادمیوم در الکتروفیلتر کارخانه و خاک توده های جنگلی تقریبا برابر است. اما میزان ترسیب فلز روی، سرب و منگنز در الکتروفیلتر کارخانه بیشتر از میزان ترسیب این عناصر در خاک(اعماق ۱۰-۰ و ۲۰-۱۰ سانتی­متری) توده­ها می­باشد. با افزایش عمق خاک، میزان ترسیب سرب کاهش­ می­یابد. همچنین بر اساس نتایج، در توده بلوط طبیعی، بیشترین میزان ترسیب کادمیوم در عمق ۱۰-۰ سانتی­متری، فلز روی در عمق ۲۰-۱۰ سانتی­متری خاک­ و بیشترین میزان ترسیب منگنز در هر­دو­عمق مشاهده­ شد. بحث و نتیجه­گیری: در مجموع می­توان نتیجه­گرفت که بین درجه­ آمیختگی گونه­های جنگلی و میزان ترسیب عناصر­سنگین ارتباط مستقیم وجود­دارد. علاوه­بر­این، در توده­ای که بلوط­طبیعی حضور­داشت، میزان ترسیب عناصر سنگین بیشتر بود.

خاک, جنگل کاری, عناصر سنگین, کارخانه سیمان