ژیان رحیمی - کارشناسی ارشد رشته جنگلداری، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، کردستان، ایران.
کیومرث محمدی سمانی - استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، کردستان، ایران. (مسوول مکاتبات)
نقی شعبانیان - دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، کردستان، ایران.
محمدشفیع رحمانی - کارشناس آزمایشگاه بیولوژی گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، کردستان، ایران.

زمینه و هدف: جنگل­های بلوط زاگرس شمالی از دیرباز جهت سرشاخه­زنی و تعلیف دام مورد استفاده بوده و در نهایت توسط مردم بومی مورد تخریب قرار گرفته است. از این­رو در این پژوهش تلاش شد تا تاثیر سرشاخه­زنی درختان (گلازنی) بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک مورد بررسی قرار گیرد. مواد و روش­ها: دو منطقه جنگلی با حداقل فاصله و بیش­ترین تشابه شامل منطقه کم­تر دست­خورده به عنوان منطقه شاهد و توده­ی دیگری که هر سه سال یک­بار جهت تعلیف دام سرشاخه زنی می­شود، انتخاب شدند. در هر توده ۱۰ نمونه­ ترکیبی خاک از عمق ۱۵-۰ سانتی­متری و در زیر تاج درختان برداشت شد. درنهایت درصد کربن آلی، نیتروژن، پتاسیم، فسفر، کلسیم و منیزیم و همچنین نسبت C/N خاک این دو منطقه مورد بررسی قرار گرفت. یافته­ها: نتایج نشان داد به جز نسبت C/N و میزان منیزیم، سایر عناصر در دو منطقه دارای اختلاف معنی دار بودند. میزان کلسیم و اسیدیته در منطقه گلازنی شده نسبت به شاهد بیش­تر بود، در حالی­که درصد کربن آلی و نیتروژن، پتاسیم، فسفر و هدایت الکتریکی نسبت به منطقه شاهد، کم­تر بود. بحث و نتیجه گیری: طبق نتایج به دست آمده از این تحقیق، حفظ درختان و عدم سرشاخه­زنی آن­ها در منطقه شاهد، سبب شکل­گیری شرایط خاکی مناسب تری در مقایسه با توده گلازنی شده می­گردد. با گلازنی توده­های بلوط و برداشت شاخ و برگ آن­ها از جنگل و عدم برگشت آن­ها به خاک جنگلی، ورود مواد آلی به خاک کاهش یافته و این بر روی عناصر غذایی خاک مناطق جنگلی تاثیر منفی گذاشته و در دراز مدت باعث فقر غذایی خاک خواهد شد.

گلازنی, زاگرس شمالی, عناصر غذایی خاک, توده جنگلی, جنگل کم تردست خورده