مهسا صفری پور - استادیار، گروه کشاورزی و محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. (مسوول مکاتبات)
داریوش ناصری - گروه محیط زیست، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

زمینه و هدف: مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سال­های گذشته می­تواند در برنامه­ریزی و استفاده بهینه از منابع و کنترل و مهار تغییرات غیر اصولی در آینده گام مهمی باشد و  از آنجا که این تغییرات در سطوح وسیع و گسترده اتفاق می افتد، تکنولوژی سنجش از دور می تواند ابزاری ضروری و ارزش مند جهت پایش تغییرات ­باشد. هدف از تحقیق حاضر، پایش تغییرات پوشش اراضی در حوضه آبخیز خوجین خلخال در جنوب استان اردبیل با تکنیک سنجش از دور می­باشد. روش بررسی: ابتدا تصاویر ماهواره لندست مربوط به تیر ماه سال­های ۱۳۶۵، ۱۳۸۰ و ۱۳۹۵ تهیه و پس از تصحیح هندسی و ارتفاعی، طبقه بندی تصاویر به روش نظارت شده یا خوارزمیک حداکثر احتمال انجام پذیرفت. به منظور افزایش دقت طبقه­بندی تصاویر نیز از  شاخص NDVI، لایه مدل رقومی ارتفاعی و لایه شیب استفاده شد و دقت طبقه­بندی نیز با شاخص کاپا و صحت کلی بررسی گردید. یافته ها: بر اساس نتایج در دوره اول (۱۳۸۰-۱۳۶۵) ۳۶/۲۲ درصد، در دوره دوم (۱۳۹۵-۱۳۸۰) ۷۳/۲۰ و در دوره آخر یعنی (۱۳۹۵-۱۳۶۵) ۰۸/۲۸ درصد از منطقه دچار تغییر کاربری شده است که در هر سه دوره، تبدیل کاربری مرتع به زراعت دیم  بیش ترین تغییرات را دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان دهنده این امر است که علی­رغم بالا بودن قدرت تصاویر لندست در تهیه نقشه کاربری اراضی، می­توان با استفاده از شاخص­ها و لایه­های جانبی نظیر NDVI، ارتفاع و درصد شیب، قدرت تفکیک کاربری­ها از یکدیگر را بهبود بخشید.  

حوضه آبخیز خوجین, تصاویر ماهواره ای, تغییرات پوشش اراضی, سنجش از دور