حمید عباس دخت - دانشیارگروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکد کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود
علیرضا شفقی - دانشجوی دکتری دانشگاه صنعتی شاهرود- دانشکده کشاورزی- شاهرود- ایران
منوچهر قلی پور - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود

به­منظور بررسی عملکرد کمی و کیفی علوفه کشت مخلوط با کشت­های خالص ذرت و شنبلیله، تحت تاثیر انواع کودهای نیتروژن (شیمیایی، زیستی و تلفیقی)، آزمایشی در سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ در سربیشه استان خراسان جنوبی، به­صورت کرت­های خرد شده و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. سطوح کودی شامل بدون کوددهی نیتروژن (شاهد)، ۵۰ درصد کود شیمیایی نیتروژن به صورت اوره (۷۵ کیلوگرم نیتروژن در هکتار)، ۱۰۰ درصد کود شیمیایی نیتروژن به صورت اوره (۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار)، کود زیستی نیتروکسین (آزوسپوریلیوم- ازتوباکتر)، کود تلفیقی شامل نیتروکسین و ۵۰ درصد کود شیمیایی نیتروژن به­عنوان عامل اصلی و الگوی کشت در شش سطح شامل خالص شنبلیله، خالص ذرت، مخلوط افزایشی ذرت و شنبلیله در چهار ترکیب (ذرت ۱۰۰ درصد و شنبلیله با نسبت ۲۵ درصد،۵۰ درصد، ۷۵ درصد و ۱۰۰ درصد) به­عنوان عامل فرعی بودند. صفات کمی تحت تاثیر الگوی کشت، نوع کوددهی و اثر متقابل تیمارها قرار گرفت. بیشترین تاثیرات روی عملکرد ماده خشک در کشت­های خالص همراه کوددهی مشاهده شد. تمام صفات کیفی تحت تاثیر معنی­دار اثر متقابل تیمارها قرار گرفتند. صفات مختلف کیفی در کشت­های خالص، بیشترین و کمترین مقادیر را نشان دادند و کشت­های مخلوط، گروه­های حد واسط را تشکیل دادند. بیشترین ماده خشک قابل هضم (DMD) در کشت خالص شنبلیله با مصرف۱۰۰ درصد کود شیمیایی (۴۷/۸۳ درصد)، بیشترین پروتئین خام(CP) در کشت خالص شنبلیله با کاربرد ۱۰۰ درصد کود شیمیایی (۰۱/۱۹ درصد)، بیشترین خاکستر (ASH) در کشت خالص شنبلیله با کاربرد کود زیستی (۶۴/۶ درصد) و بیشترین فیبر خام (CF) و کربو هیدرات محلول در آب (WSC) در کشت خالص ذرت و مصرف ۱۰۰ درصد کود شیمیایی ( ۴۱/۳۴ و ۵۸/۳۳ درصد) مشاهده شد.نتایج نشان داد که غالبا شاخص نسبت برابری زمین در کشت­های مخلوط، بیش از یک است و بالاترین نسبت برابری زمین (۵۵۷/۱) به کشت­ مخلوط ذرت + ۱۰۰ درصد شنبلیله با کاربرد کوددهی تلفیقی تعلق داشت. در مجموع، الگوی کشت مخلوط با تراکم بالاتر شنبلیله، علاوه بر افزایش نسبت برابری زمین، باعث بهبود کیفی علوفه مخلوط می­شود.

پروتئین خام, کربوهیدرات محلول در آب, ماده خشک قابل هضم, نسبت برابری زمین, نسبت رقابت