اثر نانومحرک ها بر بیان ژن های دخیل در زیست ساخت آلکالوئیدهای شقایق شرقی (Papaver orientale L.)

خصوصیات دارویی گیاهان خانواده خشخاش، مربوط به قابلیت تولید آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوئینولین (BIAs) است. آلکالوئیدهای BIA گروه متنوعی از ترکیبات نیتروژن دار هستند که پراکنش محدودی در بین گیاهان دارند. این آلکالوئیدها علاوه بر خاصیت دارویی، در مکانیسم دفاعی گیاه نقش بسیار مهمی ایفا می کنند. در این پژوهش، اثر محرک­ (الیسیتور) های نانوذره نقره سبز و نقره شیمیایی، نانولوله­های کربنی، گرافن با پوشش نانوذره نقره شیمیایی و همچنین اثر ترکیبی گرافن و نانوذره نقره سبز بر میزان بیان نسبی ژن های مسیر زیست­ساخت (بیوسنتز) بنزیل­ایزوکوئینولین آلکالوئیدها (DBOX ،COR  وT۶ODM ) در دروایه­ی (سوسپانسیون) یاخته­ای Papaver orientale L. با غلظت ۵۰ میلی­گرم در لیتر در دو زمان ۴۸ و ۷۲ ساعت پس از اعمال محرک (الیسیتور) مورد بررسی قرار گرفت. تحت تاثیر این محرک­ها، بیان نسبی ژن­ها به شدت تغییر کرد، به طوری که در هر دو ژن COR و DBOX بیشترین میزان بیان نسبی در ۴۸ ساعت پس از تیمار گرافن با پوشش نانوذره نقره شیمیایی، به ترتیب ۹۶/۵۷ و ۳۴/۸ به­دست آمد. در ژنT۶ODM  بیشترین بیان نسبی مربوط به تیمار محرک ترکیبی گرافن به همراه نانوذره نقره سبز، به میزان ۷۷/۴۵ برابر بود. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که محرک­های مختلف، تاثیرات متفاوتی بر میزان ژن­های دخیل در زیست­ساخت آلکالوئیدهای این گیاه دارند. این محرک­ها بسته به میزان سمیت و مسیرهای سیگنالینگی که در سلول فعال می­کنند، بیان ژن­های دخیل در زیست ساخت  آلکالوئیدها را تحت تاثیر  خود قرار دادند.

Keywords:

آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوئینولین , شقایق شرقی , کشت دروایه یاخته­ای , نانومحرک­ها , qRT-PCR