اثر تنش شوری بر توزیع یونی و برخی ویژگی های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ارقام گندم

مطالعه حاضر با هدف بررسی واکنش ارقام گندم به تنش شوری از نظر صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی و درک بهتر ساز و کارهای تحمل به تنش شوری و دستیابی به منابع ژنتیکی مطلوب انجام گرفت. آزمایش بر روی ۵ رقم گندم و دو سطح شوری (شاهد و ۱۶ دسی زیمنس بر متر) به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد تنش شوری سبب کاهش معنی دار وزن اندام هوایی و ریشه گیاه، غلظت پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم ارقام مختلف گندم گردید و این کاهش در سطوح بالاتر تنش شوری، شدیدتر بود. میزان سدیم گیاه در نتیجه تنش شوری افزایش یافت به طوریکه همبستگی منفی و معنی داری بین ماده خشک شاخساره و غلظت یون سدیم بخش هوایی (۸۸۶/۰-) وجود داشت. علاوه بر این ارقام متحمل در مقایسه با ارقام حساس با بالا نگه داشتن نسبت پتاسیم به سدیم در شاخساره و ریشه عملکرد مناسب تری را در شرایط تنش شوری از خود نشان دادند، چنانچه نسبت پتاسیم به سدیم همبستگی مثبت و معنی داری (۷۹۸/۰) را با ماده خشک شاخساره ارقام نشان داد. ارقام متحمل شامل شعله و اروند سدیم کم تری را به بافت های بالایی خود انتقال دادند و ارقام حساس اترک و گلستان میزان سدیم بیشتری در بافت های خود داشتند. غلظت یون پتاسیم اندام های هوایی همبستگی مثبت و معنی داری (۸۴۲/۰) با ماده خشک شاخساره داشت. با توجه به همبستگی منفی و معنی دار بین غلظت سدیم و کلروفیل (۹۲۷/۰-) می توان گفت متابولیسم گیاه تحت تاثیر تنش شوری قرار می گیرد.

Keywords:

گندم , تنش اسمزی , توزیع یونی