تاثیر الیسیتورها بر تنظیم اسمزی، پایداری غشا، رنگیزه های فتوسنتزی و عملکرد اسانس گیاه زوفا تحت تنش خشکی

به­منظور بررسی تاثیر کاربرد الیسیتورهای کیتوزان و اسیدسالیسیلیک بر تنظیم اسمزی و برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.) تحت شرایط خشکی، آزمایشی به صورت کرت­های خردشده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ اجرا شد. عامل آبیاری در سه سطح شامل دور آبیاری هفت، ۱۴ و ۲۱ روزه به­عنوان فاکتور اصلی و چهار سطح محلول­پاشی شامل عدم مصرف الیسیتور (تیمار شاهد، محلول­پاشی با آب خالص)، محلول­پاشی اسیدسالیسیلیک (۳۰۰ میلی­گرم در لیتر)، محلول­پاشی کیتوزان (پنج گرم در لیتر) و تلفیق اسیدسالیسیلیک و کیتوزان به­عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد اثر متقابل محلول­پاشی و آبیاری روی صفات میزان نشت یونی، محتوای کلروفیل ­a، قند محلول و میزان مالون دی آلدهید معنی­دار اما بر میزان کاروتنوئید و عملکرد اسانس معنی­دار نبود. محلول­پاشی هم زمان سالیسیلیک اسید و کیتوزان با کاهش ۱۷ درصدی نشت یونی و کاهش ۴۰ درصدی میزان مالون دی آلدهید گیاه نسبت به شاهد سبب افزایش پایداری غشای سلولی تحت تنش آبیاری ۲۱ روزه شد، در همین تیمار (۲۱ روزه) کیتوزان سبب افزایش ۵۱ درصدی میزان رنگیزه­های فتوسنتزی و کلروفیل کل نسبت به شاهد شد. بنابر نتایج به دست آمده اسید سالیسیلیک و کیتوزان توانستند از طریق فعال نمودن مکانیسم­های مختلف تحمل، توانایی گیاه زوفا را در پاسخ به تنش کم­آبی افزایش دهند.

Keywords:

اسیدسالیسیلیک , پرولین , کم آبی , کلروفیل , کیتوزان