مرتضی کاشانی نژاد - دانشجوی دکتری، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سید محمدعلی رضوی - استاد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

در این تحقیق، مدل سازی سینتیک شار و مقاومت هیدرولیکی کل دیافیلتراسیون شیرشتر در شرایط مختلف pH (۶/۳ ،۵/۸ و ۶/۸) و غلظت نمک (۰، ۷۵ و ۱۵۰ میلی مولار) با استفاده از ۶ مدل سینتیکی انجام شد و درنهایت مدل سینتیک هموگرافیک برای مدل سازی سینتیکی شار و مدل سینتیک نمایی برای مقاومت هیدرولیکی کل باتوجه به معیارهای ضریب تبیین (R۲) و ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) انتخاب و پارامترهای آنها مورد بحث وبررسی قرار گرفتند. نتایج آنالیز واریانس پارامترهای مدل سینتیک هموگرافیک نشان داد که اثر خطی pH بر تمامی پارامترهای آن (شار اولیه (J۰)، شار پایا (∞J)، زمان کاهش شار (b/۱) و اندازه کاهش شار (a)) و اثر خطی غلظت نمک بر میزان b/۱ ،J۰ و a در سطح ۹۵ درصد و اثر متقابل pH- غلظت نمک بر a در سطح ۹۹ درصد معنی دار بودند. نتایج آنالیز واریانس پارامترهای مدل سینتیک نمایی نیز نشان داد که در میان اثرات خطی و متقابل اثر خطی pH بر مقاومت پایا (∞R) و اثر خطی غلظت نمک بر مقاومت اولیه (R۰)، ∞R، درجه افزایش مقاومت (k) و اثر متقابل pH- غلظت نمک بر k نمونه ها در سطح ۹۵ درصد معنی دار بودند. نتایج آنالیز تحلیل حساسیت مدل های به دست آمده نیز نشان داد که به ازای افزایش هر ۰/۱، pH حدود ۱ درصد از ∞R نمونه ها کاسته شد و به ازای افزایش هر ۱۰ میلی مولار غلظت نمک نیز حدود ۲/۷۵ درصد به R۰ نمونه ها و ۹ درصد به  ۱/b نمونه ها اضافه گردید.  

دیافیلتراسیون, شار, شیر شتر, مدل سازی سینتیکی, مقاومت هیدرولیکی