پارسا بامشادی - Department of Linguistics, Shahid Beheshti University
شادی انصاریان - Department of Linguistics, Shahid Beheshti University

هدف از پژوهش پیش­ رو آن است که ضمن معرفی مفهوم طرح­واره های مرتبه دوم در نظریه ساخت­واژه ساختی (Booij, ۲۰۱۰, ۲۰۱۸) از آن در تحلیل چند ساختار ساخت­واژی زبان فارسی استفاده شود و نحوه شکل گیری این ساختارها را تبیین کند. طرح­واره مرتبه دوم را مجموعه ای از دو یا چند طرح­واره دانسته اند که میان آن­ها رابطه جانشینی برقرار است که در این پژوهش به منزله ابزاری برای تحلیل سه ساختاری که بیشتر در حوزه های مربوط به رشته ها، گرایش ها و فناوری های علمی کاربرد دارند، استفاده می­شوند. این ساختارها عبارت­اند از: ۱. اسم های دارای ساختار [اسم شناسی ی] و صفت های نسبی متناظر با آن­ها؛ ۲. اسم های دارای ساختار [اسم نگار ی] و صفت های نسبی متناظر با آن­ها و ۳. اسم های دارای ساختار [اسم کاوی ی] و صفت های نسبی متناظر با آن­ها. یافته های پژوهش بیانگر آن است که مفهوم طرح­واره مرتبه دوم ابزار مناسب و کارآمدی برای تحلیل این ساختارها بوده است و رویکرد ساخت بنیاد خلاف رویکرد اشتقاقی که توانایی تبیین اینچنین ساختارهایی را ندارد به­خوبی می تواند چگونگی شکل گیری این ساختارها را برای ما تبیین کند.    

Keywords: Construction Morphology, Second order schema, Word-based approach, Derivation, واژه­های کلیدی: ساخت­واژه ساختی, صرف ساختی, طرح­واره مرتبه دوم, رویکرد واژه بنیاد, اشتقاق.