شبنم مهدی زاده خدایاری - Master of English Language and Literature, Islamic Azad University, Tehran, Iran
امیرعلی نجومیان - Associate Professor of English Literature and Literary Theory, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

مسائل و کنش های اجتماعی در آثار محمود دولت­آبادی جایگاه بسیار پررنگی دارند. «مرد» داستان کوتاهی است که از­جمله آثار رئالیستی او به­شمار می آید و دارای توصیفاتی دقیق از فضا، شخصیت ها و عناصر متعدد داستان است. در این پژوهش پرسش اصلی این است که چگونه در این داستان زبان مسئله هویت شکل­نگرفته را بازتاب گفتمانی می دهد؟ چگونه زبان می تواند نظام روابط زنانه و مردانه را از طریق اجراگری به چالش بکشد؟ و اینکه کارکرد فرهنگی هویت در این روایت چیست؟ هدف از نگارش این مقاله تحلیل گفتمانی و بررسی اجراگری در شکل گیری و فهم پذیری هویت شخصیت اصلی و قهرمان این داستان به­نام «ذولقدر» است. قهرمانی که دوره کودکی خود را پشت­سر گذاشته و اکنون که در آستانه ورود به نوجوانی است، زندگی او دچار فراز و نشیبی ناگهانی می شود. او در غیاب پدر تلاش می کند که نقش پدر خانواده را بر عهده بگیرد و با بازتاب هویتی تقلیدی، مسئولیتی را که والدینش از تقبل آن سر­باز زده اند، به تنهایی به­دوش بکشد. ذولقدر با تقلید از گفتمان، رفتارها و اجراگری های پدرش به­منزله یک الگوی فرهنگی، هویت جنسیتی جدید خود را بازتولید می کند.

Keywords: Short Story, Gender Criticism, Performativity, Judith Butler, Identity., واژه های کلیدی: داستان کوتاه, نقد جنسیت محور, اجراگری, جودیت باتلر, هویت.