مریم ابوطالبی - کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی(دبیر آموزش و پرورش شهر اصفهان)

در چند دهه اخیر به واسطه تحولات فراوان در زندگی بشر، بسیاری از رفتارهای انسان تحت شعاع این تحولات و پیشرفت ها قرار گرفته است و نوع نگاه انسان امروزی به آنها متفاوت شده است. یکی از رفتارهای مطلوب و پسندیده که علیرغم همه تحولات بشری، نقش و جایگاه خود را در بین شهروندان جامعه جهانی حفظ کرده است، فرهنگ مطالعه و کتابخوانی است. اگر چه در سالیان اخیر ورود فنآوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی به زندگی بشر بر نوع رفتار مطالعه گرایانه شهروندان تاثیر گذاشته است با این حال این یک واقعیت آشکار است که شهروندان جامعه جهانی علیرغم همه دغدغه ها و نگرانی های ناشی از زندگی ماشینی و ظهور و نفوذ فناوری ها در زندگی آنان، همچنان به مطالعه و کتابخوانی علاقمند هستند و همچنان ترجیح می دهند بخشی از وقت استراحت خود را صرف مطالعه و کتابخوانی کنند که این کار به دوشکل صورت می پذیرد. برخی از شهروندان به رسم قدیم به شیوه سنتی کتاب فیزیکی تمایل پیدا می کنند و برخی نیز ترجیح می دهند از امکانات فضای مجازی برای مطالعه و کتابخوانی استفاده کنند که هر دو شیوه می توانند به شکل مطلوبی در توسعه فرهنگ مطالعه در بین شهروندان جامعه جهانی نقش مفید و ارزشمندی داشته باشند. از بدو شروع ویروس کرونا در جهان و پیامدها و محدودیت های ناشی از آن به ویژه منع و کاهش ترددها به اماکن عمومی، علاقمندان به کتاب نیز با مشکلات عدیده ای مواجه شدند به گونه ای که دسترسی به منابع کتابخانه ای برای آنان سخت و دشوار شد. با پدید آمدن چنین بحرانی، فضای مجازی به کمک علاقمندان به کتاب آمد و برای ناشران، کتابفروشان و کتابخانه ها به ویژه کتابخانه های ملی و عمومی کشورها فرصتی فراهم کرد تا انواع منابع اطلاعاتی مورد نیاز علاقمندان به کتاب را در اختیار آنان قرار دهد. بر این اساس این مقاله بر آن است تا با تبیین نقش فضای مجازی، اهمیت آن را در توسعه فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در شرایط بحرانی از جمله شرایط ناشی از محدودیت ها و مممنوعیت های ویروس کرونا را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد.

فضای مجازی، مطالعه و کتابخوانی، قرنطینه، ویروس کرونا