میترا طلایی - کارشناس مسئول حفاظت محیط زیست استان مرکزی (دکتری آلودگی محیط زیست)

سد باطله در مباحث ایمنی و مدیریت زیست محیطی معدن، نقش پر رنگی دارد. نظارت و پایش زیست محیطی به منظور بررسی پایداری، پیش آگهی از خطرات احتمالی، کنترل فاجعه نشات گرفته از شکستگی سد باطله و اثرات آن بر محیط زیست و انسانها لازم است. شکست سد باطله معدن سوژمیران واقع در شهرستان دلیجان حسب وقایع طبیعی خسارات بسیار بر جای گذاشت. امروزه پیشرفت ها و دیدگاه های نوینی برای پایش پایداری سدهای باطله طراحی شده است. سه روش موجود تجزیه و تحلیل پایداری سد باطله شامل روش تعادل حدی (LEMs)، که مبتنی بر روش سوئدی و جانبو می باشد، روش Bishop و روش مورگنسترن-پرایس. بررسی و مقایسه شدند. از روش های شبیه سازی عددی در نبود داده استفاده شد و از روش اجزا محدود (FED)، عنصر گسسته (DEM)، روش مرزی (BEM)، روش تفاوت حدی (FDM) در زمان نیاز استفاده گردید. داده ها با روش های عدم قطعیت، (روش ارزیابی گری، روش اعتبار دهی و روش ارزیابی فازی) مقایسه شد. سپس، مباحث پایش ایمنی سد، نظارت و پیش هشدار ها بررسی شد و با بررسی های میدانی تلفیق گردید. در نهایت، نقشه بالقوه پیشگیری از فاجعه، کنترل بلایا و پایداری زیست محیطی برای مدیریت ایمنی و زیستی و دستیابی به تولید پاک در مدیریت سد باطله ارائه شد. نقشه راه ایمنی و پایداری زیست سبب تاخیر در بروز خطر و آسیب های زیستی شده و پایش و نظارت بالفعل و مستمر می گردد.

سد باطله، نظارت، پیش هشدار، پایداری، محیط زیست