پریسا هاشم پور - دانشجوی دکتری معماری اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز.

معماری مدرن با ابزار دنیوی سازی و اسطوره زدایی به سوی عقلانیتی سوق پیدا کرد، که با نفیجهان متافیزک، معماری سنتی را زیر پا گذاشت. این معماری برخاسته از باورهای عقلی در عصرانسان محوری شکل گرفت که در مقابل و در تضاد با معماری سنتی بود. از جمله تفاوتهای معماریمدرن و سنتی به جنس حرکت در فضای سنتی و مدرن بر می گردد. با در نظر گرفتن تاثیری که فضابر انسان دارد، در فضاهای مدرن عوامل و عناصر تشکیل دهنده فضا در پی ایجاد احساس تحرک وهیجان در انسان است و در مقابل فضاهای سنتی، با نظم تمرکز آفرین امکان حرکت در ذات و نهانانسان را فراهم کرده و زمینه ایجاد خلوت و حضور درونی آدمی را میسر ساخته تا حالت خودیاری وخود آگاهی را برای انسان به وجود آورد.در این مقاله در راستای مشخص کردن جنس حرکت در فضای سنتی و مدرن در مرحله اولاقسام حرکت تعریف شده که در تطابق با نفوس انسانی باعث سیر در آفاق یا سیر در انفس در انسانمی شود. در مرحله بعدی با تقسیم فضای معماری به سنتی و مدرن و بیان ویژگیهای فضای مدرن وسنتی، جنس حرکت را در فضای سنتی و مدرن مشخص نموده است تا با شناخت وجه تمایزها درجهت پایداری متافیزیکی فضا در معماری امروز گام برداشت.

فضای سنتی، فضای مدرن، جنس حرکت، حرکت ظاهری، حرکت درونی