با عنایت به مبانی فقهی و قانونی حقوق خانواده، ملاحظه می شود حقوقی که برای زوجین و یا اولاد در قانون مقرر شده است، به منظور حفظ مصالح و استحکام خانواده می باشد. هر چند که در برخی موارد، اجرای حق در محدوده قانونی و قراردادی برای سایر اشخاص خانواده، محدودیت و گاهی ضرر ایجاد می کند ولی صاحب حق در صورت اجرای حق در محدوده قانون و قرارداد و عرف، مسئوول نمی باشد. حق برهم زدن نامزدی، حقوق ناشی از رابطه زوجیت، نظیر حق ریاست و حق طلاق زوج و یا حق والدین در تربیت و نگهداری کودک از مواردی است که در صورت سوء استفاده و اجرای نامتعارف حق و ایجاد ضرر، از موجبات ضمان بوده و در برخی موارد این حق از صاحب آن سلب می شود. اصل ۴۰ قانون اساسی نیز مقرر می کند، هیچکس نمی تواند اعمال حق خود را وسیله اضرار دیگری قرار دهد، در قانون مدنی نیز سوء استفاده از حق منع شده است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی  به تفکیک، مبانی قانونی در خصوص منع از سوء استفاده از حقوق خانواده تبیین می شود. نتایج حاصل از مطالعه در قانون مدنی در این موضوع، نشانگر این واقعیت است که معیارهای تشخیص سوء استفاده از حق در قانون تعیین نشده و ضروری است که در اصلاحات قانون مدنی بالاخص در روابط زوجین تئوری سوء استفاده از حق، مورد لحاظ قرار گیرد.      

سوء استفاده از حق, حقوق خانواده, رابطه زوجیت, قصد اضرار, اجرای نامتعارف