اسلام کرمی - دانشجوی دکتری شهرسازی اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

تحقیق حاضر با بررسی رویکردها به مفهوم هویت، سعی دارد دیدگاههای مختلف در دستیابی بههویت اسلامی ایرانی را در شهر سازی و معماری معاصر مورد بررسی قرار دهد. از آنجا که هویت واژهای سهل و ممتنع است و علاوه برآن به دلیل کاربرد وسیع این واژه، هرگونه تک بعدی نگری در مفهومهویت، ممکن است در واکاوی مولفههای هویت بخش معماری و شهر سازی اسلامی، دیدگاههایدیگر را نادیده انگارد. دستیابی به هویت اسلامی در معماری و شهرسازی معاصر ایران نیازمند فرآیندیهمه جانبه در نگرش به موضوع هویت است. تحقیق حاضر دستیابی به هویت در معماری و شهرسازیمعاصر را در طی فرآیند زیر ارزیابی کرده است:آیا دستیابی به هویت اسلامی نیازمند شباهت شکلی به معماری و شهر سازی اسلامی است؟آیا مکان هویت مند یعنی مکان خوانا؟ خوانایی در فرهنگ ایرانی چه ویژگیهایی دارد؟آیا شهر با هویت شهری است که یک کلیت منسجم و وحدت یافته دارد؟آیا شهر باهویت اسلامی انعکاس آرمانشهر الهی- اسلامی است؟آیا شهری با هویت اسلامی شهری است که منطبق با فرهنگ اسلامی و نیازهای مسلمین باشد؟ آیاشهری که منطبق با مبانی نظری معماران و شهرسازان بر پایه مطالعات هویت شکل میگیرد همانشهری است که مردم انتظار دارند؟ آیا گفتمان شهر و هویت، دچار اشتباهی خواهد شد که مدرنیته درمدرن از بالا (معماران و شهرسازان تصمیم میگیرند تا مردم چگونه زندگی کنند) گرفتار آن شد؟ تحقیقدر دستیابی به موضوعات مطرح شده با مطالعه هویت در حوزه معنایی آن و در انطباق با نظریههایمطرح در هویت مکان و با بررسی موضوعات یاد شده در ساختار کالبدی شهرهای ایران در دوراناسلامی، فرآیند اتصاف هویت اسلامی به معماری و شهر سازی معاصر را وابسته به مکانهایی میداند که با سطوح مختلف نیازهای ساکنان (نیازهای مادی، روحی و معنوی) مطابق داشته باشد. علاوه برآنتربیت متخصصان با جهان بینی اسلامی و ادراک مبانی نظری شکل دهنده به مکان اسلامی در معماری وشهرسازی دوران اسلامی را عوامل موثری در خلق مکانهایی با هویت اسلامی استنتاج میکند.

هویت، شهر سازی اسلامی، حس مکان، ساختار کالبدی