حسین نطیف - کارشناس ارشد معماری، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مینودشت

پایداری صفتی است که موجب آرامش و تداوم زندگی با کیفیت و منطبق بر نحوه زندگی در طولزمان است. مسلمانان به علت جهان بینی یکسان و توصیه های مذهبی، به کالبدهای همانندی مانندمسجد، بازار، مدرسه، حمام و... برای تولد شهرهای اسلامی نائل آمده اند که در پهنه وسیع جهان اسلامو کثرت بومها همگی بدنبال هدف واحدی هستند. مسجد به عنوان عنصر هویت بخش و قلب تپندهشهر اسلامی همواره نقش محوری در زندگی مسلمانان و شهرهای اسلامی داشته است. توصیه های اکیداسلام در جهت کسب رزق و روزی حلال و اجتناب از رهبانیت صرف و ترک دنیا و تشویق مسلمانانبه تلاش و فعالیتهای سازنده نیز همواره بازار را بعنوان ستون فقرات شهر اسلامی در کنار مساجد قرارداده است. حضور مسجد در کنار بازار تمثیلی است که هدف غایی و نهایی زندگی که همانا کسبرضایت پروردگار است را به مسلمانان یادآوری می کند. ظهور تکایا و حسینیه ها در معماری اسلامیایران، این ارتباط معنوی را پر رنگتر و پر معناتر نموده است. شاید بتوان تداوم و ثبات اعتقادات ایرانیانرا دلیلی بر پایداری کالبدی فضاهای مرتبط با آن دانست. در این مقاله تلاش شده است تا دلایلپایداری مراکز محلات بافت تاریخی گرگان با محوریت نقش معنویت تکایا و فضاهای مذهبی موردارزیابی قرار گیرد

معماری پایدار، معماری اسلامی، تکایا، مرکز محله، بافت تاریخی گرگان