مریم مروتی - استادیار گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران عضو پژوهشکده گیاهان دارویی و صنعتی، دانشگاه اردکان،اردکان،ایران. (مسوول مکاتبات)
سمانه اکبریان - کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین،دانشکده کشاورزی، منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه اردکان

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف دست یابی به ارزیابی جامع توانمندی­ها و امکان سنجی توسعه اکوتوریسم پایدار در پناهگاه حیات­وحش دره­انجیر و نی­باز با استفاده از مدل هیبریدی سوات و تحلیل شبکه ای انجام شده است. روش پژوهش: این بررسی در قالب پرسش نامه هایی که جامعه ی آماری آن بالغ بر۳۰ نفر از کارشناسان و افراد بومی منطقه بود با روش نمونه برداری گلوله برفی تکمیل شد و در نهایت با استفاده از ماتریس سوات ضمن بررسی نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید در بخش اکوتوریسم پایدار راهبردها برای مقابله با این تهدیدها و بهره گیری از فرصت ها برای اکوتوریسم پایدار ارایه شد سپس با استفاده از مدل   تحلیل­شبکه ((ANP به اولویت­سنجی عوامل محیط درونی و بیرونی و تعیین ارزش های نهایی در قالب راهکارهای SO,WO,ST,WT پرداخته شد. یافته­ها: نتیجه نهایی از ارزیابی عوامل داخلی و خارجی در قالب استراتژی تهاجمی است تا بتوان از فرصت ها و نقاط قوت به نحو احسن استفاده نمود همچنین نتایج حاصل نشان داد راهبردهای تنوع­بخشی، بازنگری و تدافعی به­ترتیب در مراحل بعدی قرار دارند. بحث و نتیجه­گیری: نتایج حاصل از راهبردها با بهره گیری از مدلANP نشان می دهد که در برنامه ریزی برای توسعه­پایدار اکوتوریسم منطقه راهبرد تهاجمی در اولویت قرار دارد و برای توسعه­پایدار این منطقه باید از قابلیت­های طبیعی، جذابیت ها و چشم­اندازهای منطقه استفاده کرده و با تبلیغات بیش تر منطقه و ایجاد پروژه­های بین­المللی مثل پروژه یوزپلنگ اکوتوریسم منطقه را حفظ و توسعه دهیم از نتایج این مطالعه  می­توان در اجرای اقدامات حفاظتی و مدیریتی جهت کاربرد هر چه بیش تر صنعت­اکوتوریسم در زیستگاه های استان یزد استفاده نمود.

راهبرد, اکوتوریسم, پناهگاه حیات وحش, SWOT, ANP