سید علی سجادی - دانشیار، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
مهری دلسوز - کارشناسی ارشد، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
قاسم ذوالفقاری - دانشیار، گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران. (مسئول مکاتبات)
محسن میرمحمدی - استادیار، گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
حامد ادب - استادیار، گروه آب و هواشناسی و ژئومورفولوژی، دانشکده علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

زمینه و هدف: امروزه زندگی افراد به خاطر آلاینده های متعدد وارد شده به اتمسفر ناشی از اقدامات انسانی و فعالیت های بیولوژیکی در معرض خطر است. از دیدگاه بهداشت عمومی ذرات معلق یکی از آلاینده های اصلی هوا می باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی روش های میان­یابی مکانی جهت تعیین غلظت سطحی ذرات معلق PM۱۰و PM۲.۵ در شهر سبزوار و در نتیجه، انتخاب مناسب ترین روش میان­یابی به منظور تهیه نقشه های پهنه بندی ذرات معلق در محیطGIS  است. مواد و روش ها: اندازه گیری ذرات معلق PM۲.۵ و PM۱۰ توسط دستگاه مونیتورینگ گرد و غبار محیطی مدل Haz-Dust EPAM۵۰۰۰، در  ۴۸ ایستگاه سطح شهر انجام شد و پس از اطمینان از صحت آماری آن­ها در محیط نرم افزاری ARC GIS  توسط افزونه زمین آماری در منطقه مورد مطالعه (شهر سبزوار) به روش های کریجینگ (Kriging)، وزن دهی فاصله معکوس (IDW) پهنه بندی و ارزیابی شد. در نهایت با توجه به مقادیر خطایی که هر الگوریتم پس از میان­یابی نشان داد بهترین روش از بین روش های میان­یابی مورد آزمون انتخاب شد. یافته ها: نتایج حاصل نشان دهنده این بود که بین روش های زمین آمار و قطعی تفاوت چندانی بین روش های قطعی و زمین آمار به لحاظ مقادیر مربع میانگین ریشه دوم (Root Mean Squared (RMS)) و همچنین میانگین قدر مطلق درصد خطا (Mean Absolute Percentage Error (MAPE)) وجود ندارد هر چند که این میزان برای روش های قطعی کم­تر می باشد. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد که مناسب­ترین روش میان­یابی برای پهنه بندی غلظت ذرات معلق PM۲.۵ و PM۱۰ روش قطعی با تابع IDW می باشد.

میان یابی, GIS, ذرات معلق, زمین آمار