محمد تقی اسدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران.
حمید زارع ابیانه - دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بو علی سینا همدان
نسرین دلاور - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران.
آذر اسدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی،کرمانشاه، ایران.

زمینه و هدف: فرآیند تغییر اقلیم به ویژه تغییرات دما و بارش مهم ترین بحث مطرح در قلمرو علوم محیطی می باشد. این پدیده به دلیل ابعاد علمی و کاربردی آن از اهمیت فزاینده ای برخوردار است. چرا که سیستم های انسانی وابسته به عناصر اقلیمی مانند کشاورزی و صنایع بر مبنای ثبات و پایداری اقلیم طراحی شده و عمل می نمایند. روش بررسی: در پژوهش حاضر از داده های خروجی پنج مدل گردش عمومی جو GFCM۲۱، HADCM۳، INCM۳، IPCM۴ و NCCCSM برای بررسی تغییرات چهار فراسنجه ی دمای کمینه، دمای بیشینه، بارش وساعت آفتابی همدان در دوره ی ۲۰۶۵-۲۰۴۶ استفاده شد. برای این منظور با استفاده از مدل ریز مقیاس نمایی LARS-WG و لحاظ سه سناریوی A۱B، A۲ و B۱، تغییرات ماهانه ی فراسنجه ها محاسبه شد. یافته ها: نتایج نشان داد به طور متوسط، بیش ترین افزایش دمای کمینه مربوط به مدل GFCM۲۱ تحت سناریوی A۱B، برابر ۵/۲ درجه سانتی گراد می باشد و کم ترین آن در مدل INCM۳ تحت سناریوی B۱ معادل ۱ درجه سانتی گراد مشاهده شد. بیش ترین و کم ترین افزایش دمای بیشینه به ترتیب به سناریوی A۱B و B۱ مدل GFCM۲۱ با ۴/۲ و ۴/۱ درجه سانتی گراد افزایش تعلق داشت. بیش ترین افزایش بارش مربوط به سناریوی B۱ مدل IPCM۴ به مقدار ۸/۱۵ درصد و بیش ترین کاهش در مدل GFCM۲۱ تحت سناریویA۱B  معادل ۱۳ درصد بود. بیش ترین افزایش تابش خورشیدی در مدل HADCM۳ تحت سناریوی A۱B با ۲۴ درصد و کم ترین مقدار آن در سناریوی A۲ مدل NCCCSM به مقدار ۱۷/۳ درصد کاهش مشاهده گردید. بحث ونتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد دمای کمینه و بیشینه در دوره ی ۲۰۶۵-۲۰۴۶ افزایش می یابد. تغییرات بارش، هم به صورت افزایشی و هم به صورت کاهشی دیده شد. تغییرات ساعت آفتابی نیز بسیار کم و نامحسوس است.

تغییراقلیم, ریز مقیاس نمایی, مدل های گردش عمومی جو, LARS-WG, همدان