مهسا آقاخانی - دکترای مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
تورج نصرآبادی - دانشیار، گروه برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران، تهران، ایران، (مسوول مکاتبات)
علیرضا وفائی نژاد - استادیار، گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

زمینه و هدف: مدل­سازی هیدرولوژیکی حوضه­ های آبخیز نقش­ مهی در مطالعه، توسعه و مدیریت منابع آب دارد. با توجه به اهمیت حوضه آبخیز طالقان به­عنوان تامین­کننده بخش مهمی از منابع آب استان­های البرز و تهران، در این پژوهش، شبیه­سازی هیدرولوژیک آب­های سطحی در این حوضه مورد مطالعه قرار گرفته است. روش بررسی: شبیه­سازی هیدرولوژیکی با به­کارگیری مدل نیمه­توزیعی فیزیکی SWAT (Soil and Water Assessment Tool) انجام گرفت. هم­چنین واسنجی و آنالیز حساسیت مدل با استفاده از الگوریتم SUFI-۲ صورت پذیرفت. کارایی مدل با استفاده از شاخص­های آماری نش- ساتکلیف (NS) و ضریب تعیین (R۲) مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته­ها: آنالیز حساسیت نشان داد که مدل نسبت به پارامترهای شماره منحنی (CN)، ضریب تبخیرخاک و ظرفیت آب قابل دسترس خاک دارای بیش­ترین حساسیت می­باشد. ضرایب NS و R۲ در ایستگاه گلینک (خروجی حوضه) پس از کالیبراسیون به­ترتیب برابر ۸۴/۰ و ۸۷/۰ و در صحت سنجی برابر ۷۹/۰ و ۸۴/۰ برآورد گردید. بحث و نتیجه­گیری: نتایج نشان­دهنده دقت مناسب شبیه­سازی حوضه آبخیز مورد مطالعه دارد. هم­چنین نشان داده شد که مدل قابلیت بالایی برای پیش­بینی میزان رواناب ماهانه حوضه طالقان دارد. به­کارگیری این مدل به­دلیل کاهش هزینه عملیات میدانی به­منظور اندازه­گیری مولفه­های مورد نیاز و به­ویژه به­دلیل کاهش زمان مورد نیاز برای تحلیل مسایل، جهت ارتقای سطح مدیریت منابع آب و حفظ محیط زیست کارآمد می­باشد.

مدل سازی هیدرولوژیک, حوضه آبخیز, مدل SWAT, الگوریتم SUFI-۲