ارزیابی تناسب اراضی برای کاربری توریسم با استفاده از GIS و روش AHP (مطالعه موردی شهرستان همدان)

زمینه و هدف: امروزه توریسم به عنوان یکی از منابع عمده درآمد کشور مورد توجه است به طوری که هم بر اقتصاد و درآمدزایی کشور مبدا و هم میزبان تاثیر دارد. شهرستان همدان را می توان یک قطب گردشگری مهم در کشور دانست. این شهرستان به لحاظ منابع طبیعی، تاریخی و فرهنگی می تواند مقصد مناسبی برای گردشگران  باشد. با توجه  به رشد سریع گردشگری، مدیریت توریسم و کاهش آثار منفی توسعه پایدار توریسم به یک چالش بزرگ بران مدیران و تصمیم گیران در این حوزه تبدیل شده است. روش بررسی: این مطالعه شناسایی و اولویت بندی نواحی مستعد توریسم شهرستان همدان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است. به منظور تلفیق نقشه های موضوعی از دو روش ترکیب خطی وزنی (WLC) و متوسط وزنی مرتب شده (OWA)  که از روش های ارزیابی چندمعیاره به شمار می روند استفاده شد. معیارها و زیرمعیارها بر اساس نظرات متخصصین انتخاب شدند. در این مطالعه ۷ معیار شامل شیب، جهت، فاصله از جاده، فاصله از آب، کاربری سرزمین و پوشش گیاهی استفاده شد. یافته ها: نتایج مربوط به نقشه نهایی بر اساس روش WLC نشان می دهد ۱۵۰۴۹ هکتار (۵/۵%) از اراضی شهرستان اولویت اول توان بسیار بالا، طبقه دوم با ۱۱۴۹۱۹ هکتار (۴۱%) توان بالا، طبقه سوم ۱۲۲۵۸۹ هکتار (۴۴%) توان کم و طبقه چهارم با ۲۶۲۹۲ هکتار (۵/۹%) توان بسیار کمی برای گردشگری دارد. بحث و نتیجه گیری: در نتایج هر دو روش بیش ترین پهنه های مناسب گردشگری در غرب و جنوب غرب شهرستان واقع شده است. مدیریت مناسب برای توسعه اکوتوریسم به منظور حفظ و نگهداری غنای زیستی در منطقه ضروری است. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند یک منبع مفید و کاربردی در جهت برنامه ریزی و توسعه اکوتوریسم برای  مدیران و  تصمیم گیرندگان باشد.

Keywords:

ارزیابی تناسب اراضی , AHP , GIS , اکوتوریسم , روش تصمیم گیری چند معیاره , همدان