مهدی بروغنی - استادیار مرکز پژوهشی علوم جغرافیا و مطالعات اجتماعی، دانشگاه حکیم سبزواری
حمیدرضا مرادی - استاد گروه مهندسی آبخیزداری دانشکده ی منابع طبیعی نور، دانشگاه تربیت مدرس (مسوول مکاتبات)
محمدعلی زنگنه اسدی - دانشیار گروه اقلیم و ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری
سیما پورهاشمی - دکتری ژئومرفولوژی دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری

زمینه و هدف: در مناطق خشک و نیمه خشک پدیده گرد و غبار به طور مکرر اتفاق می­افتد. این پدیده اثرات جدی روی سلامت انسان، فرسایش خاک، بیابان­زایی و حمل و نقل دارد. خشک­سالی یکی از پدیده­های طبیعی است که در اثر کاهش بارش به­وجود آمده و باعث کاهش پوشش گیاهی و افزایش گرد و غبار می­شود. هدف از این تحقیق بررسی ارتباط بین تعداد وقوع گرد و غبار و خشک­سالی اقلیمی می­باشد. روش بررسی: در این تحقیق از شاخص SPI برای محاسبه خشک­سالی استفاده گردید. داده­های مربوط به بارش از سال (۲۰۱۰-۱۹۸۰) و داده­های مربوط به گرد و غبار از سال ۲۰۱۰-۲۰۰۴ مورد تحلیل قرار گرفت. سپس پهنه­بندی گرد و غبار و خشک­سالی در دوره آماری مشترک (۲۰۱۰-۲۰۰۴) با استفاده از روش کریجینگ در نرم افزار ArcGIS صورت گرفت. یافته­ها: نتایج پهنه­بندی تعداد وقوع گرد و غبار و خشک­سالی حاکی از آن است که سال ۲۰۰۸ بیش­ترین تعداد وقوع گرد و غبار (۲۲۶ واقعه گرد و غبار) و خشک­سالی شدید در سطح استان بوده است. هم­چنین سال ۲۰۰۵ کم­ترین تعداد وقوع گرد و غبار (۸۵ واقعه گرد و غبار) و شرایط ترسالی در سطح استان حاکم بوده است. بحث و نتیجه­گیری: نتایج نشان می­دهد که بین وقوع گرد و غبار با خشک­سالی ارتباطی مستقیم وجود دارد و در سال­هایی که شدت خشک­سالی زیاد یا کم شده، بر تعداد وقوع گرد و غبار نیز افزوده یا از آن کاسته شده است.

پهنه بندی خشک سالی, پهنه بندی گرد و غبار, استان خراسان رضوی, شاخص SPI