سید حسین حسینی - کارشناس ارشد میکروبیولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دامغان، دانشکده علوم پایه، گروه میکروب شناسی، سمنان، ایران.
مریم طبیبی - دکترای تخصصی میکروبیولوژی، مرکز تحقیقات سلولی و مولکولی، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران.
حمیدرضا پردلی - دانشیار قارچ شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، دانشکده علوم پایه، گروه میکروب شناسی، گلستان، ایران.
رضا نجف پور - دانشجوی دکترای تخصصی میکروبیولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، دانشکده علوم پایه، گروه میکروب شناسی، قم، ایران.
فاطمه کریمی - دانشجوی دکترای تخصصی میکروبیولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، دانشکده علوم پایه، گروه میکروب شناسی، قم، ایران.
سجاد یزدان ستاد - دکترای تخصصی میکروبیولوژی، گروه میکروب شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

زمینه و هدف: فسفات­ از مهم­ترین آلایند­ه­های وارد شونده به آب­های پذیرنده (رودخانه­ها، دریاچه­ها و دریاها) از طریق دفع پساب­ها است که باعث غنی شدن پیکره آبی و پدیده یوتریفیکاسیون می­گردد. میکروارگانیسم­های حذف کننده فسفات در فرآیند زیست­پالایی، فسفات موجود در پساپ را به صورت پلی­فسفات داخل سلولی در خود ذخیره و از محیط حذف می­کنند. این مطالعه به منظور جداسازی و شناسایی باکتری­های حذف کننده فسفات از پساب­های صنعتی صورت گرفت. روش بررسی: در این مطالعه، باکتری­های حذف کننده فسفات از نمونه­های پساب شهرک صنعتی آق­قلا استان گلستان جداسازی شدند. جدایه­های باکتری با استفاده از محیط اختصاصی Seperb و بر اساس تشکیل هاله شفاف در محیط کشت غربال­گری شده و با استفاده از روش­های ماکروسکوپی، میکروسکوپی، بیوشیمیایی و نهایتا مولکولی شناسایی گردیدند. یافته ها: تعداد ۳ جدایه از بین جدایه­های حذف کننده فسفات با توجه به ایجاد هاله وسیع­تر در محیط کشت، توانایی قابل ملاحظه­ای را در حذف فسفات داشتند. شناسایی مولکولی جدایه­ها با استفاده از روش تایپینگ مولکولی بر پایه تکثیر قطعه ژنی ۱۶S rDNA نشان داد که این جدایه­ها منسوب به سه جنس Brevundimonas،  OchrobactrumوExiguobacteriumبودند. بحث و نتیجه گیری: آنالیز واریانس در سطح ۰۵/۰ درصد با استفاده از نرم­افزار آماری SAS ۹.۲ تفاوت معنی­داری را در حذف فسفات توسط جدایه­ها نشان داد. جدایه­های مورد مطالعه در این پژوهش پتانسیل بالقوه­ای را در فسفات­زدایی از پساب دارند و کاندیدای مناسبی در زیست­پالایی به همراه سایر روش­ها هستند.

باکتری های حذف کننده فسفات, زیست پالایی, پساب, آلاینده