یعقوب پیوسته گر - استادیارگروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، یاسوج، ایران (مسوول مکاتبات).
محمد حسین انصاری - دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران.

زمینه و هدف: افزایش روز افزون تولید زباله در شهرهای کشور مساله ای است که بیش تر شهرداری ها با آن سر و کار دارند و مقدار قابل توجهی از بودجه آن ها صرف جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله می شود، علاوه بر این مشکلات زیست محیطی فراوانی را در پی خواهد داشت. این مقاله با هدف شناسایی عوامل اجتماعی موثر بر کاهش تولید پسماند خانگی می باشد. روش بررسی: بدین منظور، ابتدا دو منطقه ۳ و ۱۰ شهرداری تهران از لحاظ سرانه تولید پسماند خانگی و عوامل اجتماعی مرتبط با آن    مورد بررسی قرار گرفت. چرا که این دو منطقه علی رغم جمعیت نزدیک به هم، از لحاظ کالبدی و اجتماعی اختلافاتی با یکدیگر دارند که می تواند روی کاهش سرانه تولید پسماند خانگی موثر باشد. سپس برای پاسخ به فرضیات مطرح شده، از روش پیمایش مبتنی بر پرسش نامه حاوی سوالات باز و بسته استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که بسیاری از عوامل اجتماعی نظیر: سن، جنسیت، وضعیت تاهل، بعد خانوار، مدت اقامت در تهران و منطقه، نوع واحد مسکونی و رعایت تفکیک زباله در سرانه تولید پسماند خانگی اثرات مستقیم دارند. در ادامه این دو منطقه بر اساس معیارها و شاخص های کالبدی، اجتماعی، محیط زیستی و مدیریتی مورد ارزیابی قرار گرفت که درصد امتیاز کسب شده منطقه ۳ به ترتیب ۶۷، ۶۴، ۳۶ و ۳۸ و منطقه ۱۰ به ترتیب ۴۷، ۴۶، ۳۳ و ۳۶ می باشد. در انتها نیز ۲۰ راهکار عملیاتی در زمینه کاهش سرانه تولید پسماند خانگی با تاکید بر عوامل اجتماعی ارایه شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از پرسش نامه نیز با استفاده از آزمون های آماری مورد تحلیل قرار گرفت.

سرانه تولید پسماند خانگی, کاهش تولید زباله, مدیریت مواد زاید جامد شهری, محیط زیست شهری