آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهرستان قائم شهر)

زمینه و هدف: تغییرات کاربری اراضی در اثر فعالیت­های انسانی یکی از موضوعات مهم در برنامه­ریزی­های منطقه­ای و توسعه­ای می­باشد. با توجه به مزیت­ها و قابلیت­هایی که داده­های ماهواره­ای دارند، این تکنولوژی می­تواند کمک شایانی به شناسایی و کشف این تغییرات نماید. روش بررسی: در این پژوهش تغییرات کاربری اراضی منطقه قائم­شهر در یک دوره ۱۵ ساله مورد ارزیابی قرار گرفت. برای انجام این پژوهش از تصاویر سال ۱۹۹۹ سنجنده ETM+ و ۲۰۱۴ سنجنده OLI ماهواره لندست استفاده شده و پس از انجام اقدامات مورد نیاز در مرحله پیش­پردازش، با طبقه­بندی نظارت شده نقشه آشکارسازی تغیرات تهیه شده است. یافته­ها: در نهایت پنج نوع کاربری در منطقه شناسایی شد. ارزیابی نشان داد که صحت کلی و ضریب کاپای نقشه طبقه­بندی شده ETM+ به ترتیب ۴/۹۸ و ۹۷/۰ درصد و OLI­ برابر ۶۷/۹۹ و ۹۷/۰ درصد می­باشد. نتایج مشخص کردکه اراضی کشاورزی، جنگل و پهنه آبی به اراضی باغی و مسکونی تبدیل شده­اند؛ به­گونه­ای که بر وسعت اراضی باغی طی ۱۵ سال ۲۶/۲۷ درصد افزوده شده است، در مقابل از اراضی کشاورزی به میزان ۳۲/۴۵ درصد کاسته شده است. هم­چنین وسعت اراضی جنگلی و پهنه آبی کاهش و وسعت مناطق مسکونی افزایش یافته است. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که به­کارگیری تصاویر ماهواره­ای برای تهیه نقشه­های کاربری اراضی/ پوشش و تغییرات آن­ها، جهت تسهیل در برنامه­ریزی مدیریت منابع محیطی امری ضروری می­باشند.

Keywords:

آشکارسازی تغییرات , کاربری اراضی , طبقه بندی نظارت شده , قائم شهر