تدوین راهبردهای توسعه گردشگری در مناطق کوهستانی با استفاده از مدل SWOT و ماتریس QSPM (منطقه مورد مطالعه: مناطق کوهستانی مشرف به منطقه یک شهرداری تهران)

زمینه و هدف: وجود کوهستان در نزدیکی شهر تهران را فرصت مناسبی برای توسعه اقتصادی و گذران اوقات فراغت شهروندان فراهم آورده است. روند رو به رشد گردشگری در این مناطق و کم توجهی به یک برنامه راهبردی، موجبات اثرات نامطلوب زیست محیطی بویژه در مناطق کوهستانی مشرف به منطقه یک شهرداری تهران را به علت بهره برداری بیشتر فراهم آورده است. لذا، هدف پژوهش حاضر کمک به فرآیند مدیریت و برنامه ریزی در محدوده مطالعاتی است.روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است که دارای سه مرحله اصلی است. درگام نخست وضع موجود با تهیه ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (IFE) و خارجی (EFE) مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله دوم با تهیه ماتریس فرصت ها، تهدیدات، قوت ها و ضعف ها (SWOT)، راهبردهای متناسب با عوامل ارائه گردید. در مرحله سوم نیز با کمک ماتریس برنامه ریزی راهبردی کمی (QSPM)، راهبردها ارزیابی و اولویت بندی شدند. یافته ها: در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی، بیشترین امتیاز به "وجود ساختاری با نام -ناحیه ویژه کوهستان- در منطقه یک شهرداری تهران" و در ماتریس ارزیابی عوامل خارجی به "پایین بودن سطح آگاهی گردشگران از اهمیت محیط های کوهستانی" اختصاص یافته است. بر اساس نتایج، ۲۶ راهبرد تعیین گردید.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از ارزیابی راهبردها حاکی از آن است که اولین قدم در راستای اهداف مدیریت راهبردی محدوده مطالعاتی، راهبرد "تهیه طرح جامع گردشگری منطقه و تجهیز خدمات گردشگری با مشارکت سازمان های مرتبط" می باشد. "حفظ ویژگی ها و وجوه متمایز رود دره های دامنه جنوبی البرز با هدف حفظ تنوع محصول گردشگری" نیز در اولویت دوم قرار دارد.

Keywords:

توسعه گردشگری , گردشگری کوهستان , مدیریت راهبردی , تهران