مرتضی تاکی - -(مسوول مکاتبات): استادیار گروه مهندسی ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، ملاثانی، اهواز، ایران
یحیی عجب شیرچی - استاد گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران.
احمد قبادی فر - دانش آموخته کارشناسی ارشد مکانیزاسیون کشاورزی، گروه مکانیک بیوسیستم، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، ایران.

زمینه و هدف: امروزه مصرف بی­رویه انرژی در بخش کشاورزی علاوه بر افزایش قیمت تمام شده محصولات، باعث ایجاد آلودگی­های زیست­محیطی فروانی شده است.  هدف از تحقیق حاضر استفاده از روش غیرپارامتریک تحلیل پوششی داده­ها به منظور بررسی میزان کارایی انرژی و همچنین انتشار گازهای گلخانه­ای از مزارع گندم آبی دشت سیلاخور استان لرستان بود. روش بررسی: داده­ها از طریق تکمیل پرسش­نامه و مصاحبه حضوری با ۱۵۰ کشاورز گندمکار این دشت به­دست آمد. یافته ها: نتایج نشان داد که میزان مصرف انرژی در سطوح ۱/۰ تا ۲ هکتار، ۱/۲ تا ۵ هکتار و ۵ هکتار به بالا به ترتیب ۲۲۱۳۴، ۲۴۱۲۸ و ۲۵۰۷۸ مگاژول بر هکتار بوده و نهاده بذر، کود و سموم مصرفی در هر سه سطح بیشترین میزان مصرف را به خود اختصاص می­دهد. نتایج حاصل از تحلیل پوششی داده­ها نشان داد که کارایی فنی، کارایی فنی خالص و کارایی مقیاس در سطح ۵ هکتار به بالا به­ترتیب با مقادیر ۸۸، ۹۳ و۹۴ درصد از مقادیر مشابه در سایر سطوح بیشتر است. نسبت انرژی صرفه­جویی شده در هرسه سطح به ترتیب برابر ۸۳/۶، ۱۱/۸ و ۵۴/۶ درصد محاسبه شد. نتیجه گیری: با به­کارگیری نتایج حاصل از این روش می­توان در سطوح فوق به­ترتیب حدود ۱۵۱۲، ۱۹۵۷ و ۱۶۴۰ مگاژول بر هکتار انرژی صرفه­جویی کرد. نتایج حاصل از بررسی گازهای گلخانه­ای در این کشت نشان داد که در سه سطح، نهاده سوخت دیزل بیشترین سهم در میزان آلاینده­های زیست محیطی را دارد. بهینه­سازی انرژی مصرفی در سطوح فوق در کل می­تواند ۶۷/۶۵۱۶ کیلوگرم معادل گاز CO۲ از میزان آلاینده­های حاصل از تولید این محصول را بکاهد.

تحلیل پوششی داده ها, کارایی مقیاس, گندم آبی, واحدهای ناکارا, گازهای گلخانه ا ی