فرح حیدری - مسوول مکاتبات): عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی سیستان و بلوچستان، ایران
غلامرضا میرکی - دکترای مدیریت ایمنی و محیط زیست، دانشگاه پبنی هیلز ایتالیا.

زمینه و هدف: کمپوست از کلمه لاتین Compositus گرفته شده که به معنای مرکب یا مخلوط و گاهی در فارسی به کود آمیخته مشهور است. با توجه به این­که مواد قابل فساد زباله دارای ارزش اقتصادی ویژه­ای است, با تهیه کود علاوه بر استفاده از این ارزش می­توان زباله و بازیافت آن را کنترل نمود. بر این اساس احداث کارخانه­های کمپوست به منظور دفع بهداشتی و تولیدی کودی ارزشمند از این مواد، از الویت­های اصلی مدیریت زباله­های شهری در کشور به شمار می آید. هدف از این مطالعه بررسی کیفیت شیمیایی و فیزیکی کود کمپوست تولیدی کارخانه زاهدان ومقایسه با استاندارد­های جهانی و استاندارد ایران می­باشد.  روش بررسی: این مطالعه به مدت ۹ماه بر روی کود کمپوست تولیدی در کارخانه زاهدان انجام شد. به منظور تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی کمپوست تولیدی در این کارخانه فاکتورهای نظیرpH ،هدایت الکتریکی،کربن آلی، ازت، فسفر، سرب، کادمیوم، روی و مس مورد ارزیابی قرار گرفت. خصوصیات میکروبی کمپوست تولیدی نیز با تعیین مقادیر کلیفرم، سالمونلا و تخم انگل مشخص گردید. یافته­ها: فاکتورهای مورد ارزیابی در زاهدان به ترتیب عبارتند از:میانگین درصد کرین (  ppm ۲/۴)، درصد ازت (ppm ۹۸/۱)، میزان سرب( ppm ۹۸/۸۹)، میزان کادمیوم  (ppm  ۶۹۵/۲ )،کیفیت میکروبی نمونه­های کمپوست تولیدی در سطح B سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا قرار داشت. نتیجه­ گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که کمپوست تولیدی در کارخانه زاهدان از لحاظ فلزات سنگین در محدوده استاندارد­های اتحادیه اروپا، آمریکا و کانادا (BNQ وCCME وAAFC) در حد قابل قبول استاندارد ملی ایران می­باشد. درصد کربن و ازت در اکثر موارد استاندارد­های کمپوست را تامین می­نماید ولی لازم است با توجه به این­که نسیت کربن به ازت بیش­تر است ضایعات سبزی­ها و میوه­ها که حاوی نیتروژن بالایی می­باشد را به مواد اولیه کمپوست اضافه گردند. میزان فسفر در رده ۲ استاندارد ملی ایران قرار می­گیرد. میزان pH تقریبا بیش از حد استاندارد است که در این مورد افزوده کمی سولفور منجر به حل مشکل می­گردد. میزان هدایت الکتریکی در حد قابل قبول رده استاندارد ملی می­باشد. نمونه های کود کمپوست قابلیت مصرف به عنوان عامل اصلاح کننده بافت خاک را دارد و نیز جهت ارتقاء کیفیت کود کمپوست عملیات تفکیک از مبداء در زباله­ها و ایجاد شرایط کاملا ترموفیلیک در توده به عنوان دو استراتژی تاثیر­گذار می­بایست مورد توجه قرار گیرد.

کمپوست, استاندارد, آلاینده, بازیافت