مقداد پیرصاحب - دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.
عبداله درگاهی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران ( مسوول مکاتبات)

زمینه و هدف: ورود سم دیازینون به منابع تامین آب شرب می تواند اثرات بدی بر سلامتی انسان و محیط زیست داشته باشد که میزان بروز اثرات سوء آن بستگی به نوع ماده شیمیایی، مدت زمان استفاده، زمان در معرض، غلظت سم ورودی و میزان سمیت دارد.  هدف از این مطالعه کارآیی کربن فعال گرانولی در حذف سم دیازینون از محیط های آبی و همبستگی بین اکسیژن مورد نیاز شیمیایی COD با غلظت این سم می باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر به صورت تحقیق توصیفی- مقطعی در مقیاس آزمایشگاهی انجام یافت. ابتدا اقدام به تهیه غلظت های mg/L ۱، ۵، ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰، ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ سم از محلول استوکmg/L  ۱۰۰۰ سم شد و سپس COD این نمونه ها اندازه گیری شد. pH بهینه حذف سم توسط کربن فعال گرانولی مشخص گردیده و میزان جذب سم در غلظت های متغیر سم اولیه و کربن فعال گرانولی در pH بهینه بدست آمد. یافته ها: نتایج نشان داد که ارتباط مستقیم کاملی بین COD و غلظت سم وجود دارد. از طرفی دیگر با افزایش زمان تماس در غلظت های متغیر سم، میزان حذف COD افزایش یافته است، به نحوی که حداکثر میزان حذف سم(۸۸%) در زمان تماس ۵۰ دقیقه حاصل شد. pH بهینه برای حذف سم در تمامی غلظت های متغیر سم اولیه و کربن فعال گرانولی اضافه شده ۶ pH= بدست آمد. نتیجه گیری: نتیجه این بررسی نشان داد که کربن فعال گرانولی قابلیت حذف سم دیازینون از محیط های آبی را با کارایی بالا دارد. همچنین بین COD و غلظت سم دیازینون ارتباط معنی داری برقرار بوده است، به طوری که می توان از اندازه گیری COD به جای اندازه گیری مستقیم سم دیازینون استفاده نمود.

کربن فعال گرانولی, دیازینون, جذب سطحی, محیط های آبی