بررسی ساختار پوشش/کاربری حوزه آبخیز سفیدرود با استفاده از سنجه های بوم شناسی سیمای سرزمین

Publish Year: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 143

This Paper With 11 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ESTJ-17-2_012

تاریخ نمایه سازی: 19 مهر 1400

Abstract:

زمینه و هدف: آگاهی از انواع پوشش سطح زمین و فعالیتهای انسانی در بخش­های مختلف و یا به عبارتی نوع کاربری زمین به عنوان داده­های پایه برنامه­ریزی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است، به طوری که برای استفاده بهینه از منابع طبیعی در روند توسعه پایدار نیاز به شناسایی منابع اکولوژیک در کوتاهترین زمان و کمترین هزینه ممکن احساس می­شود. هدف این مطالعه بررسی ساختار پوشش/کاربری اراضی حوزه آبخیز سفیدرود با استفاده از سنجه­های بوم­شناسی سیمای سرزمین بوده است. روش بررسی: در این پژوهش، نقشه پوشش/کاربری اراضی حوزه آبخیز سفیدرود با توجه به هدف مقاله با استفاده از نرم افزار ۲/۹  ArcGIS طبقه­بندی مجدد شده و در محیط نرم افزار ۳/۳ ArcView لایه­ها به فرمت Grid تبدیل شدند و در نهایت سنجه­های مربوطه با استفاده از نرمافزار ۳/۳Fragstats  استخراج گردیدند. سنجههای مورد استفاده در سطح کلاس (کاربری) در این پژوهش سنجه سطح کلاس، درصد مساحت، تعداد پهرو، حاشیه کل، شکل سیمای سرزمین، بزرگترین پهرو، میانگین سطح پهرو، میانگین شاخص شکل پهرو و  میانگین فاصله اقلیدسی نزدیکترین همسایه بودند. یافته­ها: شاخص تعداد پهرو برای اندازه گیری میزان گسستگی کلاس­ها به کار می­رود که در این پژوهش بیش‎ترین تعداد پهرو و بهعبارتی بیشترین گسستگی مربوط کاربری کشاورزی­­ ­(۶۹۱) و کمترین گسستگی مربوط به کاربری جنگل (۳۰)  بود. بالاترین میزان سنجه شکل سیمای سرزمین مربوط به کاربری مرتع (۵۶/۳۹) بود یعنی پهرو­های کاربری مرتع پراکنده­تر هستند و کمترین میزان مربوط به کاربری جنگل (۷۸/۱۰) بوده و در واقع پهرو­های جنگل از پراکندگی کمتری برخوردار بوده­اند. همچنین، بالاترین مقدار میانگین فاصله اقلیدسی نزدیکترین همسایه که میزان تکه تکه شدگی پهرو­های یک کاربری را نشان می­دهد مربوط به کاربری کشاورزی (۳۲/۶۷۴۷ متر) بود و کمترین مقدار آن مربوط به کاربری جنگل (۳۲/۹۰۸) بود. بحث و نتیجه­گیری:  میزان تکه تکه شدگی در کاربری کشاورزی بالاترین مقدار است لذا می­توان نتیجه گرفت ارتباط آنها با مجموعه­هایشان قطع شده است و مفهوم آن این است که اراضی کشاورزی نسبت به سایر طبقات یکپارچگی کمتری (تکه تکه شدگی بیشتری) داشته­اند. به هر استفاده از منابع تجدید شونده باید به نحوی صورت گیرد که خللی در موازنه محیط ایجاد نکند چرا تغییر در این منابع به دلیل تغییر در ساختار سیمای سرزمین در کارکرد اکولوژیک منطقه تاثیر گذار است. با این وجود به کار گیری اصول بوم­شناسی سیمای سرزمین یک ارزیابی اولیه در مقیاس سیمای سرزمین به دست می­دهد که در آن، بر یافتن راهی برای ارزیابی سریع و علمی جهت استفاده از امکانات و خدمات عرضه شده توسط طبیعت در محل تاکید می­شود، چون اولویت بندی هر یک از پهرو­ها بر پایه کیفیت آنها استوار است؛ بنابراین پیشنهاد می­شود از اصول بوم­شناسی سیمای سرزمین جهت تهیه اطلاعات ساختاری- مکانی به منظور طراحی و برنامهریزی سرزمین بهره­گیری شود.

Keywords:

Authors

واحد کیانی

مدرس دانشگاه پیام نور، ایران . (مسئول مکاتبات)

جهانگیر فقهی

دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • احمدی، احمد؛ کریم جوانشیر، حسن احمدی و ولی الله مظفریان.۱۳۸۲. ...
  • Amirnejad, H., Khalilian, S., Mohammad H., A, Ahmadian., M., ۲۰۰۶. ...
  • Leitao, B., Ahern, A. j., ۲۰۰۲. Applying Landscape Ecological Concepts ...
  • Apan, A.A., Raine S.R., Paterson, M.S., ۲۰۰۲. Mapping and Analysis ...
  • Makhdoum, M., ۲۰۰۸. Landscape ecology or environmental studies (Land Ecology) ...
  • شیرازی، میترا،. غلامرضا زهتابیان و سید کاظم علوی پناه.۱۳۸۹. امکان ...
  • کیانی، واحد و محمدجواد فیضی. ۱۳۸۹. کاربرد توام GPS و ...
  • Lausch, A., Herzog, F., ۲۰۰۲. Applicability of Landscape Metrics for ...
  • خزائی، نوشین و فرود آذری دهکردی. ۱۳۸۶. بازگردانی جنگلهای آبخیز ...
  • سفیانیان، علیرضا،. سعیده ملکی نجف آبادی و وحید راهداری. ۱۳۸۸. ...
  • طالبی امیری، شیما،. فرود آذری دهکردی، سید حمیدرضا صادقی و ...
  • جلیلیان، حجت. ۱۳۸۷. بازسازی داده­های هیدرومتری حوزه آبخیز سفید رود. ...
  • درامستاد، ونچ،. جیمز السون و ریچارد فورمن.۱۳۸۶. اصول اکولوژی سیمای ...
  • Makhdoum, M., ۲۰۰۸. Landscape ecology or environmental studies (Land Ecology) ...
  • Fragstats Softwer ۳/۳. Fragstats user guidelines, Fragstats metrics ...
  • احمدی، حسن.۱۳۸۵. ژئومورفولوژی کاربردی. انتشارات دانشگاه تهران. جلد۱، چاپ چهارم. ...
  • سفیانیان، علیرضا،. زهرا مختاری، سید جمال­الدین خواجه­الدین وحمیدرضا ضیایی.۱۳۸۹. آنالیز ...
  • نمایش کامل مراجع