سیاستگذاری انرژی در ایران و تعهدات بین المللی در زمینه میزان انتشار گازهای گلخانه ای

زمینه و هدف: کنوانسیون تغییر اقلیم با هدف تثبیت غلظت گازهای گلخانه ای در جو و پروتکل کیوتو جهت تقویت ساختار اجرایی این کنوانسیون مطرح شده اند. ایران از پیشگامان امضای این کنوانسیون و پروتکل الحاقی آن می باشد که متعهد شده است توسعه خود را پایدار و با اهداف کنوانسیون و پروتکل منطبق نماید. هدف از نگارش این مقاله، بررسی انطباق سیاست گذاری انرژی کشور با اهداف این کنوانسیون و پروتکل می باشد. روش بررسی: برای انجام پژوهش، روش تحلیل آماری مبتنی بر قضاوت خبرگان استفاده شد. روش تحلیل سلسله مراتبی برای اولویت بندی شاخص ها و روش مقایسه تطبیقی برای ارزیابی انطباق بکار گرفته شد. یافته ها: از میان ۶ دسته شاخص ارزیابی عملکرد زیست محیطی، پس از دو مرحله پالایش، ۵ شاخص شدت مصرف انرژی، رشد مصرف انرژی، سرانه مصرف انرژی، میزان انتشار CO۲، سهم منابع انرژی تجدیدپذیر در انرژی مصرفی انتخاب شدند. با تعریف شاخصی ترکیبی از شاخص های انتخابی، میزان انطباق قبل و بعد از پذیرش پروتکل کیوتو، مقایسه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که علی رغم اتخاذ سیاست های متعدد در برنامه های پنج ساله توسعه، در میزان انطباق سیاست های انرژی کشور با اهداف پروتکل کیوتو تغییری حاصل نشده است. بحث و نتیجه گیری: در پژوهش حاضر، مقایسه ای بین کشورهایی که از لحاظ توسعه اقتصادی هم ردیف ایران می باشند، انجام گرفت. در این میان، ایران در شاخص های شدت انرژی و انتشار CO۲، کم ترین نمره و از نظر شاخص ترکیبی میزان انطباق آخرین رتبه را داراست و این موضوع نشانگر عملکرد نه چندان مطلوب کشور در این زمینه می باشد. در پایان، برای بهبود وضعیت انطباق پیشنهاداتی ارایه گردید.

Keywords:

کنوانسیون تغییر اقلیم , پروتکل کیوتو , سیاستگذاری انرژی , میزان انطباق