افشین ابراهیمی - دانشیار مرکز تحقیقات محیط زیست و گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
محمد مهدی امین - دانشیار مرکز تحقیقات محیط زیست و گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
مهدی حاجیان - دانشیار مرکز تحقیقات محیط زیست و گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
بیژن بینا - استاد گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

آلودگی آب های زیرزمینی به واسطه فعالیت های مختلف انسانی و طبیعی صورت می گیرد. امروزه برای انجام ارزیابی آسیب پذیری آب های زیرزمینی از GIS استفاده می شود. هدف از انجام این تحقیق، آسیب پذیری بخشی از آبخوان دشت نجف آباد واقع در منطقه لنجان سفلی از نظر مواد شیمیایی شامل کل کربن آلی، نیترات، هدایت الکتریکی، سولفات، کلرور و سختی کل با استفاده از GIS می باشد. برای این منظور لایه های اطلاعاتی مختلف شامل کل کربن آلی، نیترات، هدایت الکتریکی، سولفات، کلرور و سختی کل که غلظت آن ها از طریق نمونه برداری طی ۴ فصل تابستان ۸۷ لغایت بهار ۱۳۸۸ از ۲۵ حلقه چاه در منطقه لنجان سفلی به دست آمده بود، تهیه شد. در نهایت پس از وزن دهی، امتیاز بندی و همپوشانی لایه ها، مناطق با آسیب پذیری مختلف در هر فصل و هم چنین به طور سالیانه تعیین گردید. یافته های حاصل از آنالیز شیمیایی نمونه ها نشان می دهد که بیشترین غلظت ترکیباتی مانند نیترات، سختی کل، کلرور، سولفات و مقدار هدایت الکتریکی به ترتیب برابر ۹۸، ۳۸۰۰، ۶۷۴۵ و ۳۷۸۰ میلی گرم در لیتر و ۵/۱۴ میلی زیمنس بر سانتیمتر مربوط به فصل بهار سال ۱۳۸۸ بوده است. از سوی دیگر بیشترین غلظت کل کربن آلی برابر ۶/۲۱ میلی گرم در لیتر و در فصل تابستان ۱۳۸۷ اندازه گیری شده است، اما کمترین غلظت این ترکیبات بیشتر در فصول تابستان و پاییز ۱۳۸۷ سنجیده شده است.     نتایج تحلیلی GIS نیزنشان داد که ناحیه ای در مرکز منطقه لنجان سفلی که دارای خاک از نوع رسی بوده و عمق آب زیرزمینی در آن نیز نسبت به مناطق مجاور متوسط می باشد، کمترین آسیب پذیری را نسبت به آلاینده های مورد آنالیز دارد. هم چنین، با پیشروی به سمت شرق منطقه، بر آسیب پذیری ناحیه افزوده می گردد. لذا حفر چاه در آن منطقه با آلودگی منابع آبی آن رو به رو خواهد بود.

کل کربن آلی, نیترات, کاتیون ها و آنیون ها, همپوشانی, GIS