محمد حسن صادقی روش - استادیارگروه محیط زیست، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان (مسئول مکاتبات)
حسن خسروی - استادیارگروه بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران.

به منظور بالا رفتن بازدهی طرح­های کنترل، احیا و بازسازی اراضی تخریب یافته و جلوگیری از اتلاف سرمایه های محدود، همواره در طرح های بیابان­زدایی، خلا روشی که بتواند معیارها و راهکارهای مختلف را در نظر بگیرد و از آن میان بر مبنای ساختاری سیستماتیک و دیدگاه گروهی، راه­حل­های بهینه را ارایه دهد، مشهود بوده است. همواره مشاهده می­شود که راهبردهای ارایه شده بر مبنای نظر کارشناس و به صورت بخشی و غیر سیستماتیک و غیر همه جانبه نگر بوده است و سابقه­ای در به کارگیری مدل­های نظام­مند، از جمله مدل­های تصمیم­گیری چند معیاره (MADM) در زمینه بیابان­زدایی وجود ندارد. لذا در این پژوهش سعی شد از مدل سیستماتیک فرایند تحلیلی سلسله مراتبی فازی (FAHP)، به منظور ارایه راهکارهای بهینه در بیابان­زدایی استفاده شود. در این پژوهش از روش دلفی فازی(Delphi Fuzzy) و به طریقه مقایسات زوجی(Pire Wise) نظرات متخصصان نسبت به ارجحیت و اولویت معیارها و راهبردها، ارزیابی شد. سپس با تشکیل  ماتریس تصمیم گیری فازی و از طریق مدل FAHP اولویت نهایی راهبردها به دست آمد. این مدل به منظور ارزیابی کارایی در ارایه راهبردهای بهینه، در منطقه خضرآباد یزد مورد استفاده قرار گرفت. بر مبنای نتایج حاصل، راهبرد تعدیل در برداشت از منابع آب زیرزمینی با میانگین وزنی۹۳% به عنوان مهم­ترین راهبرد بیابان­زدایی در منطقه تشخیص داده شد و سایر راهبردها نقش موثری در کنترل بیابان­زایی در منطقه ندارند.

بیابان زدایی, تصمیم گیری چند معیاره, خضرآباد, فرایند تحلیلی سلسله مراتبی فازی, مقایسه زوجی